Texnologiyalardan foydalanish usullari mavzusida tayyorlagan


O`quvchilarning o`qishga bo`lgan faolligini oshirishning didaktik asoslari



Download 0,8 Mb.
bet6/10
Sana13.06.2023
Hajmi0,8 Mb.
#950967
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
Ona davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti

O`quvchilarning o`qishga bo`lgan faolligini oshirishning didaktik asoslari


O`qitishda faollashtirish prinsipini muvaffaqiyatli amalgam oshirishda asosiy o`rinni ijodiy mavzudagi mustaqil ishlar oladi. Xilma-xilligi: mashqlarni programmalashtirish, testlar


O`quvchilarning intiluvchanligini oshirish harakatchanlikni kuchaytirish bilan emas, maxsus intelektual vositalar yordamida o`qituvchining teskorligi, o`quvchilarning o`z hoxish-irodasi va jismoniy kuchlari aniq maqsadga ya`ni o`qishga va tarbiyalanishga qaratilishi kerak.
Bilishga bo`lgan intiluvchanlikning fiziologik asosi hozirgi holat bilan oldingi holatning mos kelmasligi xisoblanadi. O`quvchini aktiv bilishga bo`lgan intiluvchanligini oshirish bosqichida yo`naltirilgan tekshiriash refleksi, tashqi muhitdagi o`zgarishlarning o`rganizmga noodatiy tasirini o`rganish asosiy o`rinda turadi. Tadqiqotchilik refleksi miya katta yarimsharlarini faol halatga keltiradi. Tadqiqotchilik refleksini uyg`otish – bilish faoliyatining ajralmas sharti.
Bilishga bo`lgan faollikning bosqichlari (Shalamova T.I 1982y) Birinchi bosqich – aktivlikni uyg`otish.
O`quvchining intiluvchanligi, tushunishi, eslab qolishi va bor bilimini aytib berishi, uni amalda qo`llash usulini bilishi bilan xarakterlanadi. Bu bosqich o`quvchining iroda kuchining doimiy emasligi, o`uvchida chuqur o`rganishga qiziqishning yo`qligi, savollarning yetishmasligi (“nega?”) bilan ajralib turadi. Ikkinchi bosqich – interpretatsion faollik.
Hodisalar va jarayonlar o`rtasidagi bog`liqliklarni o`rganishga intilish, o`zgargan sharoitda bilimlarni amalda qo`llash ko`nikmalariga ega bo`lishi bilan xarakterlanadi.
O`ziga xos ko`rsatkichlari: boshlagan ishni oxirigacha yetkazishga intilishi, qiyinchilik tug`ilganda mashqni bajarishdan voz kechmaslik va boshqa yo`lini qidirishga bo`lgan iroda mexnatining chidamligi.
Uchinch bosqich - ijodiy.
Qiziqish va intilish bilan faqatgina chuqur kirib boorish emas, shu maqsadga yangi usul o`ylab topish bilan xarakterlanadi.
O`ziga xos xususiyatlari – o`quvchining yuqori iroda sifatlari, maqsadga erishishdagi tirishqoqligi va doimiy bilim olishga bo`lgan qiziqishi. Faollikning bu bosqichini hayajon, xilma-xil darajadagi tushunchalar shu bilan bir qatorda, o`quvchi nima biladi, nima uning shaxsiy tajribasida uchragan va yangi ma`lumot, yangi hodisa ta`minlaydi.
Faollik, ishchanlikning sifati kabi ajralmas qismi xisoblanadi va o`qitishning xohlagan prinsipi ko`rsatkichi bo`ladi.
O`qityishni hayot bilan bog`lash o`quvchilarni o`qitishning tarkibiy qismi xisoblanadi, o`quv bilan hayot orasidagi boshliqni to`ldirish mumkin, bu faqatgina o`quvchilarning faol o`qitish holatidagina bo`lishi mumkin. Ilmiylik prinsipi o`quvchilarning faol ishchanlik asosini tashkil qiladi. Shu bilan birga o`rganilayotgan hodisaning asosiga o`quvchilarning ishchanligi bilan chuqur kirib boorish kerak.
O`zlashtirilgan bilimning mustahkamligi faqatgina o`quvchilarning faol o`qitish jarayonida bo`lishi mumkin. Ko`zga tashlanish prinsipi, asosan yakka aniq va abstrak, bilimni o`z ixtiyori bilan o`zlashtirish, o`quvchilarning faol fikrlashida ko`rinadi, asosan aniqlikdan abstraklikka o`tish bosqichida va aksincha abstraktlikdan aniqlikka o`tishda ko`rish mumkin.
Kollektiv o`qitish sharoitida individual yondoshish prinsipida har bir o`quvchini jarayonga qo`shishni taklif qiladi. Shu bilan birga faollik darajasi o`quvchilarning haqiqiy oquv darajasiga bog`liq.
Shu tariqa o`qitishdagi faollik prinsipi sistemadagi barcha prinsiplar bilan dialektik bog`lanishda bo`ladi.
O`quvchilarning o`itishdagi faolligi vositalariga quyidagilar kiradi: o`quv materiali, shakli, metodi va o`qitish uslublari.
O`quvchining vazifasiga bilishga bo`lgan ishchanligini umumiy oshirishgina emas, balki yo`naltirilgan bilimini rivojlantirish va usullarini o`rganishdagi faolligini oshirish hamkiradi.
Muammo – bu doim bilmasligini bilish, qoniqtiradigan ma`lumotning talab qilingan darajada yetishmasligi.
Mustaqil ishga xos belgilar:

  • mustaqil ish maqsadining bo`lishi,

  • aniq topshiriqning bo`lishi,

  • mutaqil ish natijasini aniq belgilash,

  • mustaqil ish natijalarini tekshirish shakllarini aniqlash,

  • topshiriq olgan har bir o`quvchining bajarishi shartligi. Mustaqil ish tarkibiga kiradigan asosiy talablar:

  1. topshiriqning ma`nosi o`qitishning didaktik maqsadlariga va tarbiyaga qatiy to`g`ri kelishi kerak;

  2. topshiriqning tarkibi va metodik aparati mustaqil o`rganishning hamma bosqichlarini o`z ichiga olishi kerak;

  3. har bir o`quvchining mustaqil ishini mukammal bajarishi uchun ishlarda variativ mashqlarning hamma xili ishlatishi kerak.

O`qituvchining vazifasi – faqatgina o`rgatish emas, balki o`rganish jarayonini boshqarish, tarbiyalash va o`quvchining rivojlanishiga yordam berishi kerak.
O`quvchining vazifasi – o`zida qimmatli xulq atvorni shkllantirgan holda o`qish va o`z-o`zini tarbiyalash orqali rivojlanish. N.A. Menchinskaya o`quvchilarning faollik darajasiga qarab o`qish jarayonini boshqarishning ikki shaklini farqlagan. Ulardan birinchisi o`quvchilarni qattiq reglament asosida o`qitish. Bunga algaritm asosida o`qitish kiradi.
Boshqarishning boshqa shakli – qidirilayotgan topshiriqni bajarishga yo`naltirish emas, balki ular oldiga muammoli topshiriq qo`yish bo`lib xisoblanadi.
Muammoli o`qitish o`quvchilarning fikrlashini faollashtiribgina qolmay qidirilayotgan topshiriqni qidirish mobaynida shu fanga qiziqish ham uyg`onadi.

    1. Download 0,8 Mb.

      Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish