Terrorizm muammosi


 Islom fundamentalizm, radikalizm va ekstremizm



Download 443,78 Kb.
Pdf ko'rish
bet2/11
Sana24.01.2022
Hajmi443,78 Kb.
#408170
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
2- мавзу. маъруза

 

1. Islom fundamentalizm, radikalizm va ekstremizm.

 XX asrning 

uchinchi  choragida  «islom  fundamentalizmi»  muammosi  jahonning 

siyosiy  radikal  dasturlariga  ega  bo„lgan  diniy  guruhlar  soni  ortgan 

hududlarida  dolzarb  ahamiyat  kasb  eta  boshladi.  Islom  tarqalgan 

hududlarda  din  siyosiylashuvining  kuchayishi,  mazkur  hududlarda 

istiqomat  qiluvchi  aholi  orasida  milliy  va  konfessional  o„zlikning 

shakllanishi, shuningdek ayrim diniy-siyosiy guruhlar tomonidan siyosiy 

maqsadlari  yo„lida  ekstremistik  g„oyalarning  keng  yoyilishi  sharoitida 

jahon hamjamiyatiga kuchli xavf tug„dirmoqda. 

«Islom  fundamentalizmi»  atamasini  qo„llagan  holda,  biz  uning 

islom  olamida  kelib  chiqishi  va  mazmuniga  ko„ra  turlicha  bo„lgan 

g„oyaviy  oqimlarning  «siyosiy  yarliki»  sifatida  qo„llanilishiga  yo„l 

qo„ymaslikka  e‟tibor  qaratishimiz  lozim.  Bundan  tashqari,  ilmiy 

doiralarda «islom fundamentalizmi» atamasining yagona talqini mavjud 

emasligini  ham  e‟tiborga  olish  muhim.  Ba‟zi  tadqiqotchilar,  uni 

tradisionalizm 

bilan 


bog„lasalar, 

boshqalari 

tradisionalizmni 

fundamentalizmga qarama-qarshi qo„yadilar. 

Fundamentalizm  –  boshqa  diniy  tizimlarga  ham  xos  bo„lgan 

holatdir.  Xususan,  rus  sharqshunos  olimi  I.Alekseyev  «fundamentalist 

sifatida  so„zning  leksik  mazmunidan  kelib  chiqqan  holda,  u  yoki  bu 

g„oyaning  izdoshlarini,  uning  fundamental  asoslariga  murojaat  qiluvchi 




 

va  uni  xayotga  tatbiq  etuvchilarni  atash  joiz»,  deya  ta‟kidlaydi. 



A.Abdul-Malikning 

fikricha, 

«fundamentalizm 

barcha 


yetuk 

sivilizatsiyalarning  tahdid  va  inqirozlar  sharoitida  yuzaga  keluvchi 

doimiy hususiyatidir». Fundamentalizm – konservativ diniy doiralarning 

sekulyarizm,  ya‟ni  fan,  madaniyat  va  jamiyat  hayotining  dindan  holi 

bo„lishiga  qarshi  harakatini  aks  ettiruvchi  tendensiyadir.  Uning  aksi 

sifatida  modernizmni  keltirish  mumkin.  Yuqorida  ta‟kidlanganidek, 

«fundamentalizm»  atamasining  kelib  chiqishi,  Shimoliy  Amerika 

protestantlarining «Muqaddas yozuvlardagi har bir detalning xatosizligi, 

Iso  payg„ambarning  tug„ilishi,  uning  jisman  qayta  jonlanishi  va 

takrorlanmas  holat  ekani  hamda  gunohlardan  poklanish  nazariyasiga 

sodiqlikni  ilgari  suruvchi»  antimodernistik  nashrlari  bilan  bog„liq. 

Mazkur  nashrlar  fundamentalistlar  va  modernistlar  o„rtasidagi  jiddiy 

bahslarga  sabab  bo„ldi.  Diniy  fundamentalistlar  diniy  aksioma  va 

doktrinalarga  asoslanib,  diniy  aqidalarga  asoslanuvchi  jahon  tartibotini 

o„rnatish taklifini ilgari surmoqdalar.  

«


Download 443,78 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish