Tayanch tushunchalar: metod, o‘qitish metodi, usul, metodika, qoida

Ta’lim  metodlari  deyilganda,  o‘rganilayotgan  materialni  egallashga 

qaratilgan  turli  didaktik  vazifalarni  hal  etish  bo‘yicha  o‘qituvchining  o‘rgatuvchi 

ishi va o‘quvchilar o‘quv – bilish faoliyatini tashkil etish yo‘llari tushuniladi. 

Ta’lim usuli – ta’lim metodining tarkibiy qismi yoki alohida tomoni. Metodlar 

bilan usullar munosabati o‘zaro bir-biriga bog‘langan. Usul va metod butun va qism 

sifatida  bir-biriga  daxldor.  Usullar  yordamida  faqat  pedagogik  yoki  o‘quv 

vazifasining  bir  qismi  hal  qilinadi.  Xuddi  shu  metodik  usullar  turli  metodlarda 

foydalanilgan  bo‘lishi  mumkin.  Va  aksincha  xuddi  shu  metod  turli  o‘qituvchilar 

tomonidan har xil usullarda ochib berilishi mumkin. 

Metodika  –  bu  xususiy  didaktika,  ya’ni  biror  bir  fanni  o‘qitish  nazariyasi. 

O‘zaro  ta’sir  etishning  turli  shakllarini  o‘rganish  asosida  biror  fanni  o‘qitish  va 

o‘rganish yo‘llarini o‘quv fani metodikasi ishlab chiqadi va ta’lim oluvchilarga ta’sir 

etishning aniq tizimini o‘qituvchilarga taklif etadi. Bu tizimlar DTS, o‘quv dasturi 

va darsliklarda ochib beriluvchi ta’lim mazmunida o‘z aksini topadi hamda ta’lim 

metodlari,  shakllari  va  vositalari  orqali  amalga  oshadi.  O‘quv  fani  metodikasi 

didaktika bilan mustahkam bog‘langan va uning umumiy qoidalariga tayanadi. 

Qoida  –  tanlab  olingan  metod  bilan  bog‘liqlikda  faoliyat  usullarini  amalga 

oshirish  uchun  qulay  tarzda  harakat  qilish  zarurligini  belgilab  beruvchi  me’yoriy 

ko‘rsatmalardir.