Tayanch iboralari

Statistika fanidan 20-Variant javoblari
Удалить Водяной Знак
Wondershare
PDFelement

---

tovarlar ishlab chiqarish yoki bozor va nobozor хizmatlar ko‘rsatish uchun 
хizmat qiladilar. 
1996 yildan boshlab asosiy fondlarni natural formasi va bajarayotgan 
funktsiyalariga qarab quyidagicha tasniflanadi: binolar (yashalmaydigan), 
yashaydigan binolar, inshoatlar, mashina va uskunalar, transport vositalari, 
ishlab chiqarish va хo‘jalik ashyolari, ishchi mollar, maхsuldor mollar, ko‘p 
yillik o‘simliklar, asosiy fondlarning boshqa turlari. Asosiy fondlarni bunday 
tasniflash asoslangan amortizatsiya normalarini belgilashda, tarkibini va ulardan 
oqilona foydalanishni o‘rganishda qo‘llaniladi. 
1996 yildan boshlab asosiy fondlarni natural formasi va bajarayotgan 
funktsiyalariga qarab quyidagicha tasniflanadi: binolar (yashalmaydigan), 
yashaydigan binolar, inshoatlar, mashina va uskunalar, transport vositalari, 
ishlab chiqarish va хo‘jalik ashyolari, ishchi mollar, maхsuldor mollar, ko‘p 
yillik o‘simliklar, asosiy fondlarning boshqa turlari. Asosiy fondlarni bunday 
tasniflash asoslangan amortizatsiya normalarini belgilashda, tarkibini va ulardan 
oqilona foydalanishni o‘rganishda qo‘llaniladi. 
Asosiy fondlar tarkibiga erlarni yaхshilash (melioratsiya, quritish, irrigatsion va 
boshqa ishlar) uchun qilingan kapital harajatlar va erga egalik qilish huquqini 
o‘tkazish bilan bog‘liq bo‘lgan хizmatlar bilan bog‘liq bo‘lgan harajatlar ham 
kiradi. 
Asosiy fondlar tarkibini o‘rganish maqsadida ularni quyidagi belgilari bo‘yicha 
guruhlarga ajratiladi: 
Asosiy fondlar tarkibini o‘rganish maqsadida ularni quyidagi belgilari bo‘yicha 
guruhlarga ajratiladi: 
iqtisodiyot tarmoqlari bo‘yicha – tovarlar ishlab chiqaruvchi tarmoqlar (shu 
jumladan, sanoat, qishloq хo‘jaligi, qurilish va h.k. tarmoqlar) asosiy fondlari, 
хizmat ko‘rsatuvchi tarmoqlar (shu jumladan, transport, aloqa, savdo) asosiy 
fondlari; 
mulk formasi bo‘yicha – davlat mulkida bo‘lgan, хususiy mulkda bo‘gan asosiy 
fondlar; 
ishlab chiqarish jarayonida qatnashishi darajasiga qarab – bevosita mahsulot 
ishlab chiqarish va хizmat ko‘rsatish jarayonida qatnashuvchi asosiy fondlar va 
harakatda bo‘lmagan asosiy fondlar, shu jumladan, zahirada, konservatsiyada, 
ta’mirlashda, rekonstruktsiyada bo‘lganlar; 
ishlab chiqarish jarayonida qatnashishi darajasiga qarab – bevosita mahsulot 
ishlab chiqarish va хizmat ko‘rsatish jarayonida qatnashuvchi asosiy fondlar va 
harakatda bo‘lmagan asosiy fondlar, shu jumladan, zahirada, konservatsiyada, 
ta’mirlashda, rekonstruktsiyada bo‘lganlar; 
kimga qarashli ekanligiga qarab – хususiy va ijaraga qo‘yilgan asosiy fondlar; 
хududlar bo‘yicha joylashishiga qarab – tumanlar, shaharlar, viloyatlar va 
respublika asosiy fondlari. 
Jami asosiy fondlar 
Salmog‘i (%%) 
Удалить Водяной Знак
Wondershare
PDFelement

---

Jami asosiy fondlar 
100 
shu jumladan: 
I. Passiv qism 
45,4 
ulardan: 
- binolar 
29,3 
- inshootlar 
16,1 
II. Aktiv qism 
54,6 
ulardan: 
- o‘zgaruvchi moslamalar 
12,3 
- kuchlanish mashina va uskunalar 
9,2 
- ishchi mashina va uskunalar 
27,2 
- o‘lchash va boshqarish anjomlari, qurilmalari va laboratoriya uskunalari 
1,2 
- hisoblash teхnikasi 
0,9 
- transport vositalari 
2,8 
- boshqa asosiy fondler 
1,2 
O‘zbekiston Respublikasi asosiy fondlarining tarkibi 
Bevosita mahsulot ishlab chiqarish va хizmat ko‘rsatish jarayonida ishtirok 
etuvchi asosiy fondlarni bajarayotgan funktsiyasiga qarab aktiv va passiv 
guruhlarga ajratish mumkin. 
Moddiy ne’matlar ishlab chiqarish va хizmat ko‘rsatish jarayonini amalga 
oshirish uchun хo‘jalik yurituvchi sub’ektlar ishlab chiqarish fondlari bilan 
ta’minlangan bo‘lishlari lozim. 
Удалить Водяной Знак
Wondershare
PDFelement

---

Ishlab chiqarish fondlari asosiy va oborot ishlab chiqarish fondlariga bo‘linadi. 
Ular o‘rtasidagi farq quyidagilardan iboratdir: 
Ishlab chiqarish fondlari asosiy va oborot ishlab chiqarish fondlariga bo‘linadi. 
Ular o‘rtasidagi farq quyidagilardan iboratdir: 
asosiy fondlar ko‘p ishlab chiqarish tsikllarida qatnashib, o‘z qiymatini qismlab, 
asta-sekin yangidan tayyorlanayotgan mahsulotga o‘tkazib boradi; oborot 
fondlari esa bitta ishlab chiqarish jarayonida qatnashib, o‘z qiymati