«Tasdiqlayman» O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor

Muntazam xatolik deb umumiy xatolikning takroriy o‘lchashlar mobaynida muayyan qonuniyat asosida hosil bo‘ladigan, saqlanadigan yoki o‘zgaradigan tashkil etuvchisiga aytiladi.

_m – muntazam xatolik

_t – tasodifiy xatolik

_q – qo‘pol xatolik

Muntazam xatoliklarning kelib chiqish sabablari turli tuman bo‘lib, tahlil va tekshiruv asosida ularni aniqlash va qisman yoki butkul bartaraf etish mumkin bo‘ladi. Muntazam xatoliklarning asosiy guruhlari quyidagilar hisoblanadi:

1. 
   Uslubiy xatoliklar;
   
2. 
   Asbobiy (qurilmaviy) xatoliklar;
   
3. 
   Sub’ektiv xatoliklar.
   

O‘lchash usulining nazariy jihatdan aniq asoslanmaganligi natijasida uslubiy xatolik kelib chiqadi.

O‘lchash vositalarining konstruktiv kamchiliklari tufayli kelib chiqadigan xatolik asbobiy xatolik deb ataladi. Masalan: asbob shkalasining noto‘g‘ri graduirovkalanishi (darajalanishi), qo‘zg‘aluvchan qismning noto‘g‘ri mahkamlanishi va hokazolar.

Sub’ektiv xatolik - kuzatuvchining aybi bilan kelib chiqadigan xatolikdir.
Takrorlash uchun savollar.

1. O‘lchashlarning sifat mezonlari nimalardan iborat?

2. Metrologiyaning aksiomalari va postulatlarini tushuntiring.

3. Xatoliklarni kelib chiqish sabablari nimalardan iborat?

4. O‘lchash xatoliklarining qanday turlarini bilasiz?

2- mashg`ulot: O‘lchash aniqligining ehtimoliy baholanishi. Xatoliklarni hisoblash va kamaytirish usullarini urganish.