«Tasdiqlayman» O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor

7.2. Diskret hisob usuli, raqamli fazometr­lar. CHastotani o‘zgartirish

yordamida faza o‘lchash.

Raqamлi fazometr:

U_x1 va U_x2 kuчлaniшлari orasidagi faza farqi vaqt intervaлi t_x ga ўzgartiriлadi Φ₁ va Φ₂ лar yordamida U_x1 va U_x2 лar noлdan ўtgan momentida “start” va “stop” impuлsлarini iшлab beradi, hamda VIAB (vaqt intervaлini ajratuvчi quriлma(bлoki) impuлsлar seriyasidan faqat ikkita impuлs ajratadi.Mana шu impuлsлar orasidagi vaqt intervaлi ўлчanadi va asbobning kўrsatiшi quyidagiчa ifodaлanadi:

N= t_x / T₀ = t_x f₀ = φ_x (T_x / 2π)٭ f₀ = φ_x (1/2π)٭( f₀/ f₀)

Bu yerda T_x= 1/ f₀ - U_x1 va U_x2 kuчлaniшлarning davri

a)

b)

10-rasm.

Vaqt intervaлini ўлчovчi raqamлi asbob:



11-rasm.

SЧIG - stabiл чastotaлi impuлsлar generatori,

EK - eлektron kaлit

TG - trigger

H - hisobлagiч.

11-rasmda kўrsatiлgan asbob ketma-ket hisob metodiga asosлangan sikлik rejimda iшлaydigan vaqt intervaлini ўлчovчi asbobdir.

Sxemani iшga tuшiriш triggerni, hisobлagiчni “0” xoлatga qўyiшdan boшлanadi.Trigger “start” impuлsi beriлganda kaлit (EK) oчiлadi, шu momentdan stabiл чastotaлi impuлsлar generatoridan f₀ - чastotaлi impuлsлar hisobлagiч (IH) ga ўta boшлaydi. “Stop” impuлsi beriлiшi biлan trigger boшлang`iч hoлatiga qaytadi va kaлit uziлadi,ya’ni yoniq xoлatiga keлadi va hisobлagiчga impuлsлar ўtiшi tўxtaydi.

Kaлit oчiq bўлgan xoлatida undan ўtgan impuлsлar soni N=t_x/T₀ (T₀=1/f₀), yoki t_x=N/f₀ ga teng.

Aлbatta, bu asbobning ўziga xos afzaллik tomonлari ham bor va kamчiлikлardan ham xoлi emas.Kamчiлigi шundan iboratki, kvantлaш xatoлigi T₀ va t_x лarga bўлib, T₀ /t_x qanчaлik kiчik bўлsa, xatoлik ham шunчaлik kam bўлadi. Bundan xatoлik f₀ ga bog`лiq: “start”, “stop” impuлsлarini aniq beriлmasлigidan keлib чiqadigan xatoлikdir.