«Tasdiqlayman» O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor

Sig`imni o`lchash uchun ishlatiladigan ko`priklar:

Bunday ko`prikning eng oddiy chizmasi suratda keltirlgan. Ular o`zgaruvchan tok manbasi yordamida ishlaydi. Suratda – R1, R2 – namunaviy aktiv qarshiliklar, S₀ – namunaviy sig`im,S<sub>x</sub> – nomalum sig`im. Agar sig`imda isroflar bo`lmasa (tg0 ) ko`prikning muvozanat sharti:

yani

Sig`imli elkalarda birgina sig`im qarshiligi bo`lib, aktiv qarshilik bo`lmasa, ko`prik bittagina muvozanat tenglamasiga ega. Bu holda faqat birgina parametrni rostlash bilan (R2, R4 yoki S₀ ) natijani topish mumkin.

Aktiv isroflari bor kondensatorning sig`imini o`lchash uchun (ty>0) quyidagi ko`prik chizmasidan foydalaniladi.

Uning muvozanat tenglamasi ikkiga bo`linib ketadi:

bundan

A ktiv qarshilikni ,

sig`im qarshiligini

ifodalari bilan topamiz. Nomaolum sig`imni topish uchun ifodasidan foydalanamiz.

Agar rostlanadigan qarshiliklar S₀ va R₀ bo`lsa natijalar alohida – alohida o`qiladi. S₀ ning millari S_x qiymatida, R₀ ning millari R_x qiymatlarida natija ko`rsatadi. Ushbu ko`prik kondensatorining tg sini (dielektrik isroflar burchagi tangensini) topish uchun ham xizmat qilishi mumkin.

Amalda dielektriklarning ishchi kuchlanish taosiridagi isroflarini tg() topish katta ahamityaga ega.

Katta kuchlanish taosirida tg ni topish uchun quyiidagi ko`prik chizmasi keng tarqalgan:

Qarshiliklar quyidagi shartni qanoatlantiradilar: Zx>>R2; Z₀>>Z4;

SHuning uchun,

U ac>>Ucb Uad>>Udb;

O`lchanayotgan ob`ekt (S_x va R_x) xamda namunaviy kondensator S₀ katta kuchlanish taosirida bo`ladi. Rostlanuvchi elementlar esa (R2 R4 va C4 lar) kichik kuchlanishlar taosirida bo`lib, xavfsizlik uchun (b) nuqta erga ulanib qo`yiladi. Ko`prikning muvozanat tenglamasi:

ekanligini nazarda tutib,quyidagini yozish mumkin:

Kompleks ifodani ikki tenglamaga ajratib yuboramiz (haqiqiy va mavhum qismlari alohida – alohida teng bo`lishi kerak); ular chastotaga bogliq emas:

Bu erdan o`lchanayotgan sig`im S_x, qarshilik R_x va fg_x lar:

Alohida – alohida hisob uchun rostlanuvchi parametrlar sifatida R4 va C4 ni tanlanadi: CHunki ular faqat bittadan ifoda bor.