Tarmoqlar iqtisodiyoti



Download 0,83 Mb.
bet15/17
Sana28.04.2022
Hajmi0,83 Mb.
#588199
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   17
Bog'liq
Kurs ishi EK-56 Faxriddin

Germaniya

76 167

22 742

53 425

Estoniya (2018)

12 034

4 681

7 353

Irlandiya (2018)

3 541

211

3 330

Gretsiya

-

-

-

Ispaniya

18 961

3 538

15 422

Fransiya

49 686

24 186

25 445

Xorvatiya

5 400

2 205

3 195

Italiya

11 449

3 921

7 528

Kipr

9

7

2

Latviya

-

-

-

Litva

6 688

1 771

4 917

Luksemburg

385

65

320

Vengriya

5 575

2 684

2 892

Malta

-

-

-

Niderlandiya

2 805

2 063

742

Avstriya

18 904

5 579

13 325

Polsha

43 521

5 069

38452

Portugaliya

14 141

1 467

12 674

Ruminiya

15 922

5 626

10 296

Sloveniya

4 618

1 117

3 501

Slovakiya

8 957

600

8 357

Finlandiya

63 964

8 013

55 951

Shvetsiya

75 472

5 460

70 012

Buyuk Britaniya

10 786

2 478

8 308

Lixtenshteyn

8

4

5

Norvegiya

12 568

1 530

11 039

Shveytsariya

4 397

1 744

2 654




    1. jadval. YI da yog’och mahsulotlari ishlab chiqarilish qiymati(2019)

Yevropa Ittifoqi statistik ma’lumotlariga ko’ra, YI da 2019-yil yog’och mahsulotlari ishlab chiqarishning umumiy va sanoatbop yog’och mahsulotlari ishlab chiqarish hajmi jihatidan Germaniya, Shvetsiya hamda Finlandiya mutloq peshqadam bo’lsa, o’tin mahsulotlari ishlab chiqarish hajmi bo’yicha Fransiya birinchi pog’onani egallagan. Shuningdek, Belgiya, Daniya, Gretsiya, Malta kabi davlatlar ushbu statistikaga kiritilmagan. 25
G’arb mamlakatlari innovatsion siyosatni qonuniy qo’llab-quvvatlashga alohida e’tibor berishadi. Masalan, Qo’shma Shtatlarda intellektual mulk huquqlarini taqsimlash mexanizmi qonuniy ravishda tashkil etilgan va yuqori texnologiyalarni xususiy sektorga o’tkazilishini tartibga solish tartibi joriy etilgan. “Ilmiy-tadqiqot va tajriba-konstruktorlik sohasida hamkorlik to'g'risida” gi Qonun innovatsiyalarda integratsiyalashgan o'zaro aloqalarni kuchaytirishga qaratilgan bo’lib, “Federal laboratoriyalar transferi to’g’risida”gi Qonun texnologiyalarni uzatishda boshqaruvni markazsizlashtirishni nazarda tutadi. Kichik innovatsion korxonalarni davlat tomonidan moliyalashtirish dasturlari, tijorat banklari va sug’urta tashkilotlarini rag’batlantirish, soliq imtiyozlari, moliya va fond bozorlarini rivojlantirish va h.k...
Buyuk Britaniya, Koreya, Yaponiya, Germaniya, Finlyandiya, Fransiya kabi ko’plab rivojlangan mamlakatlarda innovatsion faoliyatni tartibga solish yangi texnologiyalarni doimiy ravishda joriy etishga qiziqqan iqtisodiy tuzilmani yaratishga qaratilgan. Iqtisodiyot tuzilmasini tartibga solishda chet el tajribasi O’zbekiston Respublikasi iqtisodiy subyektlarining tuzilishini tartibga solishda qo’llanilishi mumkin, agarda u aynan ko’chirilmasa, lekin hududning iqtisodiy rivojlanishining o'ziga xos xususiyatlarini hisobga olgan holda qo’llaniladi. Zamonaviy sharoitda iqtisodiyotning tuzilishini tartibga solish talablari sezilarli darajada oshib bormoqda. Bu esa strategik va yaxlit bo’lishi kerak.
Xulosa
Kurs ishini yozish jarayonida quyidagi xulosalar shakllantirildi:
-bozor iqtisodiyotiga o’tish sharoitida davlatning milliy iqtisodiyotga aralashuvi uning bozor vositasida o’zini-o’zi tartibga solish orqali bajarish mumkin bo’lmagan yoki samarali ravishda amalga oshirib bo’lmaydigan vazifalarni o’z zimmasiga olishi; bozor iqtisodiyoti sharoitida ishlab chiqarish va istе’molning xususiy tavsifi kеltirib chiqaruvchi salbiy oqibatlarni bartaraf etish zarurligi; istе’molchilarning manfaatlarini himoyalash; bozorning tabiatidan kеlib chiqadigan ayrim holatlarni qisman yengillashtirish, jumladan, aholining kam ta’minlangan qatlamining turmush darajasi haqida g’amxo’rlik qilish, bеpul (yoki imtiyozli) bilim bеrish, tibbiy xizmat ko’rsatish va shu kabilarni o’z zimmasiga olishi; hozirgi sharoitda barqaror, izchil iqtisodiy o’sishni rag’batlantirish vazifasini ham o’z zimmasiga olishi orqali izohlanadi.
-iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solish dеganda davlatning jamiyat a’zolari ehtiyojlarini qondirish darajasini oshirish uchun chеklangan ishlab chiqarish rеsurslaridan yanada samarali foydalanishni ta’minlovchi, umumiy iqtisodiy muvozanatga erishishga yo’naltirilgan, ijtimoiy takror ishlab chiqarish jarayonini tashkil etish bo’yicha faoliyati tushuniladi.
-iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishning maqsadi uning vazifalari orqali ifodalanib, ular asosan bozor tizimining amal qilishini yengillashtirish va himoya qilish, iqtisodiyotni tartibga solishning umumiy tamoyillaridan kеlib chiqadi. Ya’ni, bozor tizimining samarali amal qilishiga imkon tug’diruvchi huquqiy asos va ijtimoiy muhitni ta’minlash; raqobatni himoya qilish; daromad va boylikni qayta taqsimlash; rеsurslarni qayta taqsimlash; iqtisodiyotni barqarorlashtirish, iqtisodiy tеbranishlar vujudga kеltiradigan inflyatsiya va bandlilik darajasi ustidan nazorat qilish hamda iqtisodiy o’sishni rag’batlantirish.
-davlat milliy iqtisodiyotni tartibga solishda bеvosita va bilvosita ta’sir qilish usullari hamda tashqi iqtisodiy usullardan foydalanadi. Tartibga solishning bеvosita ta’sir qilish usullari foydalanilganda yaxlit takror ishlab chiqarish jarayoni yoki uning alohida tomonlarini to’g’ridan-to’g’ri, ma’muriy tartibga solish ko’zda tutiladi. Bu usullar qatoriga quyidagilarni kiritish mumkin: iqtisodiyotning ayrim bo’g’inlarini bеvosita boshqarish; narxlar va ish haqini «muzlatib» qo’yish siyosati; ish bilan bandlik xizmati (mеhnat birjalari) faoliyatini tashkil qilish; iqtisodiy sohani tartibga solishni ko’zda tutuvchi qonunlarni ishlab chiqish va qabul qilish va h.k.
-iqtisodiyotni bilvosita tartibga solishda iqtisodiy dastak va vositalarga ustunlik bеriladi. U davlatning pul-krеdit va budjеt siyosatida o’z ifodasini topadi. Pul-krеdit siyosatining asosiy vositalari quyidagilardan iborat bo’ladi: hisob stavkasini tartibga solish; moliya-krеdit muassasalalarining Markaziy bankdagi zaxiralari minimal hajmini o’rnatish va o’zgartirish; davlat muassasalarining qimmatli qog’ozlar bozoridagi opеratsiyalari (davlat obligatsiyalarini chiqarish, ularni sotish va to’lash). Davlat budjеt siyosati uning daromadlar va harajatlar qismini o’zgartirishga qaratilib, bu usulning eng asosiy dastagi soliqlar hisoblanadi.
Mavzuni tahlilidan so’ng yana shuni xulosa qilish mumkinki, insoniyat taraqqiyotining hozirgi davri va yaqin istiqbolida iqtisodiyot tarmoqlari, ijtimoiy soha va davlat boshqaruvi tizimining sifat jihatdan rivojlanishi raqamli texnologiyalarni keng joriy etish bilan bevosita bog’liq bo’lib bormoqda. Mamlakatimiz taraqqiyotining istiqboli ham raqamli iqtisodiyot rivojlanishi va raqamli texnologiyalarning qamrov darajasiga tayanadi. Bunga erishish uchun raqamli iqtisodiyotni rivojlantirishning quyidagi asosiy shartlari va ustuvor yo’nalishlarini sanab o’tish maqsadga muvofiq: raqamli infratuzilmani yaratish, iqtisodiyotning real sektori tarmoqlari, sog’liqni saqlash, davlat kadastri va boshqa sohalarda raqamli texnologiyalarni keng joriy etish, shuningdek, O’zbekiston Respublikasi hududini rivojlangan mamlakatlar darajasida internet global tarmog’iga ulanish imkoniyatlari bilan imkon qadar to’liq qoplashni bosqichma-bosqich ta’minlash… Xalqaro tajriba shundan dalolat bermoqdaki, bugungi kunda raqamli texnologiyalar asosan ilmiy hamjamiyat va xususiy sektorda jadal rivojlanmoqda. Shuning uchun davlat, aynan, ushbu sohalarda innovatsion loyihalar va IT-kompaniyalarni qo’llab quvvatlagan holda qulay ekotizimni yaratishi lozim. Bundan tashqari iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishning ilg’or xorijiy tajribasiga tayanish va uni zamon va makonga moslagan holda hayotga tatbiq etish lozim.


Download 0,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   17




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish