@imtihon_javoblari_imtixon2022
Admin-@imtixon_2022
Kanal-
@imtihon_javoblari_imtixon2022
Admin-@imtixon_2022
Admin-@Imtixon_2022
13-BILET
1. G„arbiy va Sharqiy Rim imperiyasi o„rtasidagi farqli hamda o„xshash
jihatlarni taqqoslang.
Impåriyaning tàshkil tîpishi. Vizantiya – Rim imperiyasi vorisi bo‗lib,
imperiyaning sharqiy hududlarida vujudga kelgani uchun u Sharqiy
Rimimperiyasi deb ham ataladi. Vizanti- yaga ham Yevropa, ham Osiyo hududlari
kirganligi bois uni G‗arb va Sharq orasidagi mamlakat deyish ham mumkin.
Ma‘lumki, Impåràtîr Feîdosiy ning o‗g‗il làri 395-yil- da Rim im påriyasini ikki
mustàqil dàvlàtgà: G‗àrbiy Rim impåriyasi – pîytàõti Rim và Sharqiy Rim
impåriyasi (Vizàntiya) – pîytàõti Kînstàn tinîpîlgà bo‗lib îlishàdi. Kîn stàntinîpîl
shàhri o‗rnidàgi yunonlarning Megara shahri koloniyasi Vizàntiy nîmi dàn
ko‗pinchà Vizàntiya dåb ham atashgan. Vizàntiya tàrkibigà Bîlqîn yarimîrîli,
Kichik Îsiyo, Kàvkàz, Suriya, Fàlàstin, Misr, shuningdek, Krit va Kiðr îrîllàri
kirgàn. Sharqiy Rim imperiyasida yunon lar son jihatidan ko‗p bo‗lganidan
davrlar o‗tib, yunon tili lotin tilini surib chi- qarib, davlat tiliga aylanadi. Sharqiy
Rim imperiyasi aholi- sini yevropaliklar grek (yu non) lar deyishgan. Lekin
imperiya fuqaro- lari o‗zlarini rimliklar (yunoncha, romeylar), davlatlarini esa
Rim (Ro mey) imperiyasi deb hisoblash- gan. Ularni Sharq xalqlari ham imliklar
deb bilishgan. Vizàntiyadà qulchilik sàql ànib qîlsà-dà, àhîlining kàttà qismini
erkin dåhqînlàr tàshkil etis hi, sun‘iy sug‗îrishgà àsîsl àn àn sårmàhsul zirîàtchilik-
ning bo‗lishi uning iqtis îdiy bàrqàrîrligini ta‘minlàgan. Shu ning uchun
impåriyadà VI àsr dà hàm Kînstàntinîpîl, Àlåksàndriya, Ànti îõiya, Edåssà sha har
làri yirik savdo va hunarmandchilik markazlari sifatida gullàb-yashnàgàn.
Dunyoning turli mamlakatlari savdogarlari romeylar bozoriga shoshilganlar.
Konstantinopol Osiyo va Yevropani bog‗laydigan «Oltin ko‗prik» hisoblangan.
Vizantiya savdo- garlari G‗arbiy Yevropa bozorlariga hasha matli kiyimlar-u zeb-
ziynatlar, ziravorlar va qimmatbaho matolar, qurololib borishgan. Vizantiya oltin
puli (numisma) ko‗p asrlar davomida eng ishonchli xalqaro pul hisoblangan.
Vasilevs hokimiyati. Vizantiya imperiyasini vasilevs (yunoncha, podsho)
boshqargan. Vasilevsga ko‗p sonli sud, harbiy va soliq muassasalari, davlat amal
dorlari, shuning dek, maslahat organiga aylangan sinklit (lotincha, senat)
bo‗ysungan. Vizantiyada amaldor va senatorlar faqat zodagonlardan bo‗lmagan.
Iqtidorli va bilimli oddiy xalq farzandlari ham yuqori lavozimlarga erishishi
mumkin edi. Ulardan hatto imperatorlar ham chiqqan. Bu holat romeylarni
umuman ajablantirmagan. Sababi, ular qadimgi
rimliklar singari imperiyaning barcha fuqarolari tug‗ilishi- dan teng huquqli, deb
hisoblashgan. Vizantiya hayotida ellinizm. Viz a n t i y a h a y o t i d a k o ‗ p n a
r s a l a r an‘anaviy tusda qolgan. Vizantiyaliklar hayotida ellin madaniyati
mustahkam o‗rin olgan. Ippodromlarda xalq avvalgidek chavandozl ar, kur
Kanal-
Do'stlaringiz bilan baham: |