Tarix 6-sinf 1-bilet

Miloddan avvalgi VI asr oxirida Fors shohlari Kichik Osiyodagi yunon shahar-davlatlarini bosib oldilar. Afina hukmdori yunon polislariga yordam qo`lini cho`zdi. Bundan g`azablangan Doro I Afinadan shafqatsiz qasos olishga ahd qildi.

11-BILET 1. Qadimgi Xitoy Sin sulolasi davrida. 2. O‘rta Osiyoning temir davriga o‘tishi. 1. Xitoyni yagona davlatga birlash tirish jarayoniga Xitoy davlatlaridan biri bo`lmish Sin davlati hukmdori boshchilik qiladi. Sin davlati hukmdori raqiblarini tor-mor etdi, Xitoyni o`z hokimiyati ostida birlashtirdi. Shundan keyin u Sin Shixuandi (miloddan avvalgi 246–210-yillar) nomini qabul qilgan, bu nom «Sinning birinchi hukmdori» degan ma`noni bildiradi. O`z davlati hududini 36 viloyatga taqsimlagan hukmdor har biriga imperator noyiblarini rahbar etib tayinladi. Aslida qattiqqo`1 odam bo`lgan Sin Shixuandi o`z raqiblarini shafqatsizlarcha qirib tashladi. Sin Shixuandi hukmronligi davrida yagona va markazlashgan davlat tiklandi. Sin Shixuandi dehqonchilik, hunarmandlik va savdo-sotiq rivojlanishiga imkon bergan bir qancha islohotlar o`tkazdi. Sin Shixuandi hali ko`zi tirikligidayoq o`ziga atab maqbara qurishga farmon bergandi. Hashamati va bezaklari jihatidan bu maqbara Misr piramidalari bilan bellasha oladi. Maqbarani 720 ming odam 37 yil mobaynida bunyod etgan. Maqbara tubi bir necha kvadrat kilometr maydonni egallagan. Sin Shixuandi qabridan imperatorni «qo`riqlash» uchun o`rnatilgan 6 mingta sopol askarlar haykalchalarini ham topishgan. Sin Shixuandi hukmronligi davrida Xitoyda ko`chmanchi xunnlarning , ahyon-ahyondagi hujumlaridan himoyalanish uchun Ulug` devorni bunyod etish boshlab yuborildi. Devorning balandligi 12 metr, kengligi 5 metr, uzunligi esa qariyb 4000 kilometrni tashkil etadi. Qadim zamonlarda dushman qo`shinlari uchun jiddiy to`siq bo`lib xizmat qilgan, negaki otliq qo`shinlar undan oshib o`ta olmas, qal`alarni shturm bilan zabt etishni esa ko`chmanchilar hali uddalay olishmasdi. Podshoh va amaldorlari yuz minglab dehqonlarni devor qurilishida tekindan-tekin ishlab berishga majbur qiladilar. Ulug` devorni belkuraklar, cho`kichlar va zambil g`altaklar yordamida barpo etadilar. O`sha kezlar dehqon oilasida o`g`il bola tug`ilishi musibat o`rnida ko`rilgan: voyaga yetganidan keyin uni baribir devor qurilishiga jo`natadilar, uyoqdan tirik qaytib kelish esa hammaga nasib etavermaydi. Minglab qullar va asirlar devor qurilishidagi haddan tashqari og`ir mehnatdan halok bo`lishdi. O`lib qolganlarni shu yerning o`zida ko`tarmalarga ko`mib yuborishardi. Devor qurilishi nihoyasiga yetganidan keyin (ming yildan ziyod davrda qurilgan) hukmdorlarda uni mudofaa qilishga yetarli qo`shin yo`qligi ham ma`lum bo`ldi. Mil. avv. 206-yilda Sir sulolasiga qarshi dehqonlar qo`zg`oloni boshlanib ketdi. Unga Lyu Ban degan kishi boshchilik qilgan edi. Qo`zg`olonchilar poytaxtni egallab oldilar.