Tadqiqotlari

8.1.- jadval 
Amaliyotda quyidagi so‘rovlardan foydalaniladi:  
Telefon orqali
 
Pochta orqali
 
Shaxsiy intervyu
 
N…….. 
N……… 
N……………… 
 
Ulardan har biri ma’lum bir afzallik va kamchiliklarga ega.  
Telefon orqali so‘rovning afzalliklari:  
➢
 
yuqori tezkorlik,  

---

 
189 
 
➢
 
arzonlik,  
➢
 
berilgan savolni tushuntirish imkoniyati.  
Kamchiliklar:  
➢
 
faqat  telefon  abonentlari  o‘rtasida  so‘rov  o‘tkazish  imkoniyati  tanlab 
olishning mos kelishini ta’minlay olmaydi;  
➢
 
savollarga  javob  berishdan  bosh  tortish,  ayniqsa  shaxsiy  xarakterli 
savollarga javob bermaslik ehtimoli yuqori;  
➢
 
so‘ralayotgan  shaxsning  bandligi  (telefon  qo‘ng‘irog‘i  kutishi,  telefondan 
boshqalarning foydalanishi) sababli suhbatdan qisqa bo‘lishi;  
Pochta orqali so‘rovning afzalliklari:  
➢
 
intervyuyerning ta’sirini yo‘q qilish,  
➢
 
shaxsiy xarakterli savollarga javob uchun eng 
yaxshi zamin hozirlash,  
➢
 
keng tarqalgan auditoriyani qamrab olishning 
nisbatan arzonligi.  
Kamchiliklari:  
➢
 
tezkorlikning pastligi:  
➢
 
tarqatilgan  anketalarning  bir  qismi  qaytarilmaslik  ehtimoli  (odatda 
anketalarning yarmidan ko‘pi qaytarilmaydi);  
➢
 
savolni  tushuntirib  berish  imkonining  yo‘qligi  savollar  doirasini  cheklashga 
olib keladi (ular sodda va aniq ifodalangan bo‘lishi zarur);  
➢
 
savol yo‘llanmagan kishilardan javob kelish ehtimoli.  
Marketing  tadqiqotlari  o‘tkazish  amaliyotida  pochta  orqali  so‘rov,  ayniqsa, 
panellar  keng  tarqalgan.  Ular  bir  xil  vaqt  oralig‘idan  so‘ng  bir  necha  marta  so‘rov 
o‘tkazish  yo‘li  bilan  katta  guruhdagi  iste’molchilardan  keng  doiradagi  savollar 
bo‘yicha  axborot  olishni  ta’minlaydi.  Panel  so‘rovlari  oila  xarid  qiluvchi  tovalar 
miqdori,  moliyaviy  xarajatlar,  afzal  ko‘riluvchi  narx  darajasi,  turli  ijtimoiy 
guruhlardagi  iste’molchilar  xulq-atvori  o‘rtasidagi  farqlar,  tovar  markasiga  sodiqlik 
kabi  ma’lumotlar  bo‘yicha  axborot  olish  yo‘li  bilan  tashqi  muhitda  ro‘y  beruvchi 
o‘zgarishlarni muntazam hisobga olib borish imkonini beradi.  

---

 
190