Tabiiyot-geografiya fakulteti

Tebranish spekrlaridagi ayrim harakteristik chastotalar 

Funksional guruh  Chastota, sm

-1

 

Funksional guruh  Chastota, sm

-1

 

C–H 

2992, 2872, 1460, 1380, 

1135 

–C≡C– 

2230 

–CH

3

 

2926, 2853, 1476, 1307, 

720 

–C–N= 

1160 

=CH

2 

3080 900 

=C=N– 

1670 

–CH=CH

2 

3300 

–CN 

2040 

–CH=CH– 

3100 

C–OH 

1180 

–OH 

3600 

C–O–C 

1100 

=NH 

3450 

CO 

2168 

PH 

2400 

C=O 

1720 

S–H 

2570 

Si–C 

1260  820 

Si–H 

2200 

SiO 

1050 

HF 

3950 

C–Cl 

770 

HCl 

2990 

NO

3

– 

1370  820 

C=C 

11640 

NO

2 

1320 

 

Spektrdan  topilgan  xarakteristik  chastota  jadvaldagi  qiymat  bilan 

taqqoslanadi va spektral  yo`lak indefikatsiya qilinadi. Masalan, spektrdan 1720sm

-

1

 ga mos keladigan chastota topilgan bo`lsa, uni jadvaldagi qiymat bilan taqqoslab, 

---

53 

 

bu chastotaning korbomit guruhga xosligini aniqlash qiyin emas. Shuni unutmaslik 

kerakki,  ayrim  funksional  guruhlar  bir  necha  chastotaga  yutadi.  Uni  aralashtirib 

yuborishdan ehtiyot bo`lish tavsiya qilinadi. [16] 

 

2.4. NEFELOMETRIYA VA TURBIDIMETRIYA 

Nefelometrik  va  turbidimetrik  analiz  usullarini  amalga  oshirish  uchun 

tekshiriladigan  modda  muallaq  holdagi  kam  eriydigan  birikmaga  aylantiriladi. 

Muallaq  zarrachalardan  sochilgan  nur  intensivligini  o`lchashga  asoslangan  usul 

nefelometriya,  muallaq  zarrachalardan  o`tgan  nur  dastasi  intensivligini 

kamaytirishni  o`lchashga  asoslangan  usul  turbidimetriya  deb  yuritiladi.  Bu 

usullarda  nur  dastasining  intensivligi  o`zgarib,  uning  spektral    xususiyatlari 

o`zgarishsiz qoladi. Ular faqat kam eriydigan muallaq zarrachalar (cho`kma emas) 

hosil  bo`ladigani  qo`llaniladi.  Reley  qonuniga  ko`ra  sochilgan  nur  intensivligi 

quyidagicha tasvirlanishi mumkin. 

 

bu  yerda,  I

s

–sochilgan  nur  dastasi  intensivligi:  I

o

–loyqa  eritmaga  tushgan 

nur  dastasining  intensivligi:  n

1

–muallaq  zarrachalarning  sindirish  koeffitsenti:  n–

muhitning  sindirish  koeffitsenti:  N–berilgan  hajmdagi  zarralar  soni:  V–yorug`lik 

sochayotgan sharsimon zarrachaning hajmi: λ–to`lqin uzunligi: r–kuzatuvchigacha 

yoki  fotoelementgacha  bo`lgan  masofa:  β–tushayotgan  va  sochilgan  nur  dastalari 

orasidagi burchak.