Табиий фанлар факультети биология к а ф е д р а с и

Иш тартиби. 1. Суваракнинг ички органларини ўрганиш учун уни ёриш керак. Бунинг учун суваракни чап қўлда қорин томони билан пастга, бош қисмини эса олдинги томонига каратиб ушланг. Кейин - тергит ва стернитларнинг ён томонидаги ўзаро бирлашган жойини суварак танасининг кейинги учидан бошлаб олдинги кукраккача ингичка қайчи билан киркинг. Суваракнинг бош қисмини узингизга каратиб айлантириб қўйиб, худди юқорида кайд қилинган усулда чап томонини ҳам кесинг. Ён томон кесимларини олдинги кукрак қисмидан кўндаланг кесик билан тўташтиринг. Шундан кейин суваракни ванначага жойлаштириб, тўғнағичлар билан бош қисми ва корнининг кейинги учини мустахкам санчиб қўйинг. Қисқич билан тергитнинг охирги сегментидан ушлаб, бироз кўтаринг ва уни ушлаб турган мускулларни, трахеяларни қайчи билан киркинг. Тергитни ажратиб олиб, ички юзасини юқорига каратиб, ванначага тўғнағичлар ёрдамида махкамланг ва суваракнинг кўп камерали юрагини кузатинг. 2. Қўл лупаси орқали суваракнинг ичаги атрофидаги трахея найчаларини кузатинг. Кейин ёг таначаларининг бир қисмини қисқич билан ажратиб қўйиб, буюм шишасида бир томчи сувга қўйинг ва устини қоплағич ойна билан ёпиб, микроскопнинг кичик, кейин эса катта объективлари орқали кузатинг. 3. Овкат ҳазм қилиш системасини ўрганиш учун орқа ичакнинг кейинги учини қайчи билан киркинг ва уни қисқич билан кисиб ушлаб, бироз кўтаринг ва ичакнинг олдингн қисмини ҳам кесиб, кейин ичак найчасининг бўлимларга ажралишини қўл лупаси ёрдамида кузатинг. Ўрта ичакнинг бошланиш жойидаги кур ўсимталарига эътибор беринг. 4. Мальпигий найчаларини ичакдан ажратиб олиб буюм шишасида бир томчи сувга қўйинг ва микроскопнинг кичик объективи ёки бинокуляр орқали кузатинг. Жинсий органлар системасини қўл лупаси орқали кузатинг ва суваракнинг жинсини аниқланг. 6. Овкат ҳазм қилиш ва жинсий органлари системасини ажратиб олиб, уларнинг устидаги қорин нерв занжирини қўл лупаси ёрдамида кузатинг. Суваракнинг ички органлари тузилишини, елка ва ён томонидан кўринишининг расмини чизинг.


Лаборатория машғулоти 22.