Surxondaryo viloyati xalq ta’limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish hududdiy markazi

 
 
Табиий  
танланишнинг 
ўзига хос 
хусусиятлари 
 
Сунъий  
танлашнинг 
ўзига хос 
хусусиятлари 
 
Ўхшашлиги  
 

---

86 
 
1 – topshiriq. Atamalar raqamini ularning ta`rifi bilan juftlang. 
 
1 
Plazmid 
 
A  Asosiy  xromasomaga  birika  olmaydigan  va  asosiy 
xromasomadan  mustaqil  ravishta  o’z-o’zidan  replikatsiya 
qiladigan halqasimon DNK molekulalari. 
2 
Transmissibl 
plazmid 
B  DNK zanjirining kesuvchi fermentlar.(Restriktaza) 
3 
Avtonom 
plazmidlar 
D  Xromosomadan 
tashqarida 
joylashgan 
o’z-o’zini 
replikatsiya qila oladigan halqali DNK molekulasi 
4 
Endonukleaza 
 
E  i-RNK 
matritsa 
vositasida 
o’z 
nusxasini 
sintezlab,genomning  boshqa  joyiga  ko’chib  o’tadigan 
virussimon DNK molekulasi. 
5 
Retrotranspozon 
 
F  Bitta  hujayradan  hosil  bo`lgan,  irsiy  jihatdan  o`xshash 
hujayralar koloniyasi.  
 6 
Transpozon 
H  Molekulalarning  elektr  maydonida  joylashtirilgan  maxsus 
gel ichida kattaligiga ko`ra ajratish usuli.  
7 
Restriktaza 
G  DNK  molekulasini  maxsus  nukleotidlar  izchilligiga  ko`ra 
bo`laklarga bo`luvchi ferment. 
8 
Klon 
J 
Hujayra  xromosomalari  tarkibiga  rekombinatsiyalana 
oladigan plasmid. 
9 
Transpozaza 
I 
Genomdan o`zini qirqib genomning boshqa joyiga ko`chib 
o`tadigan genetik tuzilma.  
10 
Elektroforez 
K  Transpozonlarning ko`chib yurishini ta`minlovchi ferment. 
 
Topshiriqning javobi: 1 – D; 2 – J;   3 – A;  4 – B;  5 – E; 6 – I; 7 – G; 8 – F; 9 – 
K; 10 – H.  
 O‘qitishda  tezkor  o‘yinlar  va  o‘yin  mashqlardan  ham  foydalanish  muhim 
o‘rin tutadi. 
Lokal  darajadagi  pedagogik  texnologiyalar  mashg‘ulotning  muayyan 
qismida  o’quvchilarning  bilish  faoliyatini  faollashtirib,  ta’lim  samaradorligini 
orttirishga xizmat qiladi. 
 Shu  sababli  o‘qitish  jarayonida  o’quvchilarning  bilimini  nazorat  qilish  va 
baholashda biologik diktantlardan foydalanish tavsiya etiladi. 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

87 
 
Botanikani  o‘qitishda  “To‘pgullar”  mavzusida  quyidagi  topshiriqdan 
foydalanish tavsiya etiladi: 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
To`pgullrga mos raqamlarni jadvalga yozing. 
   
To`pgul 
nomi 
Raqamlar 
To`pgul nomi 
Raqamlar 
Boshoq 
 
Kuchala 
 
Shingil 
            
Murakkab  boshoq 
 
Soyabon 
 
Murakkab  soyabon 
 
Qalqoncha 
 
Gajak 
 
Savatcha 
 
Murakkab  shingil 
 
Soʻta 
 
Kallakcha 
 
 
Diktantning    birinchi  turida  o’quvchilardan  nuqtalar  o‘rniga  mos  keluvchi 
tushunchalarni qo‘yish tavsiya etiladi.