Sudxo'rning o'limi

Sudxorning olimi
Lekin u davradagi tovoqning tagida bir osham- 
cha osh qolgan bolib, allakim hazillashib, «Qori 
amaki, shuni ham yeng, uvol bolmasin», degan 
boisa kerakki, u egilib tovoqdagi oshni sidi- 
rib oldi-da, yoglni tomiza-tomiza oshni og'ziga 
tiqqani holda bizning davraga yugurdi.
Bizning davrada otasi o'rtacha boylardan 
bolgan bir kishi bor edi, shu kishi Qori Ishkam- 
ba bilan oshna va hazilkash ekan. U kelib biz­
ning davraga otirgandan keyin haligi boyvach- 
cha unga:
- Qori amaki, sizning qolingizdan qutulish 
kuni yo‘q ekan-da, - dedi.
- Mashaqda, boshingizdan aylanay boyvach- 
cha, mashaq. Bechora odamning ishi mashaq 
terishdir.
- Hovliga borib-ku, «navirasi» deb oshni yey- 
siz, endi bu oshni nima deb eysiz?
- Bu «avirasi», boshingizdan aylanay! - dedi 
Qori Ishkamba kulib.
Suyaklar tozalanib bolganidan keyin oshdan 
«oling-oling» boshlandi. Ammo Qori Ishkamba 
hech bir kishining «oling» deyishini va oshdan 
olishini kutib turmay, tovoq ustiga engashdi. 
Undan keyin na biron kishiga gapirar va na bi- 
ron kishining gapiga javob qaytarar edi, besh 
barmoglni yozib oshni go‘sht va yogi bilan cha- 
qaloqning kallasiday qilib olib og'ziga tiqqani 
hamon yana oshga panjasini uzatar edi.
Qori Ishkambaning cho‘zilib tovoqning tagi- 
gacha suqilayotgan barmoqlarini ko'rib, bizni- 
kilardan biri uning qoliga ishorat qilib:

---

46
Sadriddin Ayniy
- Qori amaki, bu panjami, panshaxa? - deb 
soïadi.
- Panshaxa-da, - dedi boshqa birisi. - Qori 
amakim mashaqchi bolganlaridan keyin to'g'ri 
kelganda xirmonni sovura beradilar, shuning 
uchun o‘zlari bilan birga panja o‘miga pan­
shaxa olib yuradilar.
Ammo Qori Ishkambaning o‘zi bu so‘zlarga 
kulimsirashdan boshqa javob bermas va boshi- 
ni tovoq ustidan ko‘t armas edi. Yolg‘iz ora-sira 
o‘ng qolini tovoqqa bosib turgani holda, chap 
qoli bilan kosani olib suv ichar edi.
Qori Ishkamba og'ziga oshni shu qadar ko‘p 
joylardiki, chaynayotgan vaqtida guruch dona- 
lari og'zidan tovoq ustiga sochilar edi. Men bu 
holni ko'rib, osh yemoqdan qol tortdim, boshqa 
o'rtoqlar ham oshning tagidan uning og'zidan 
sochilgan guruchlar tushmagan joyida oz-oz 
olmoqda edilar...
Kosadagi suv tugadi, Qori Ishkambaning 
ustma-ust og'ziga joylashgan oshi tomogïga 
tiqilib qoldi. Men oshxonachiga qarab:
- Sunba keltiring, sunba! - dedim.
Oshxonachi taajjublanib:
- Menda sunba yo‘q! Sunbani nima qilasiz? -
dedi.
- Axir birovning tomog'iga osh tiqilib qolsa, 
nima bilan qomiga joylash kerak?
Oshxonachi tovoq tevaragida o‘tirganlarga 
qarar ekan, og‘zi tola osh bolib, uni yutolmay 
turgan Qori Ishkambani ko'rib, birdan tushun- 
di va kosani olib borib, suv toldirib keltirib 
uning oldiga qo^ib:

---