Shomaksudova, M. Israil \ oav da yozma matn. Nutq va munozara

uchraydi);
3) aralash matalar bemalol ishlatiladi.
161

---

Matn  qurilishi  aloqaviy-fikriy  tadrijiylik  (dinamika)  va  fahmlash 
(dekodlash)  qonun-qoidalarigi muvofiq tuziladi.  Aloqa jarayonida tildagi  barqaror 
andozalar,  maromli  tuzilmalar  turli  o‘zgarishlarga  uchraydi,  qayta  tarkiblanadi. 
Matn  tildagi  qoidalar  tizimidan  ko‘ra  axborot  uzatish  va  uni  tushunish  nuqtai 
nazaridan kelib chiqib tuziladi.
Gap,  matn  qurilishi  fikrlash  va  fahmlash  strategiyasiga  muvofiqlashadi. 
Matniy muloqotning lisoniy qurilishi a’moliy-aloqaviy (funksional-kommunikativ) 
qonuniyatlarga  muvofiq  tarkiblanadi,  tartiblanadi.  Shunday  ekan,  matnning 
muayyan  mazmuniy-mantiqiy  bo‘lagi  gap  shaklidagina  emas,  so‘z,  so‘z  shakli, 
so‘zlar.  tizimi  yoki  so‘z  birikmalari  shaklida  ham  namoyon  bo‘lishi  mumkin.