Shaxs agressiyasini o’rganish guruh: pp (k) -2-2 talaba: yo’ldosheva yulduz

Shaxsning hissiy va irodaviy jihatlari.
Shu boisdan, eng katta ahamiyat bolalarga tajovuzkorlikni o‘rganishga, ijtimoiylashuvning birlamchi vositachilari, aniqrog‘i ota-onalarning ta’siriga qaratiladi. Xususan, ota-onalarning xulq-atvorlari tajovuzkorlik modeli vazifasini o‘tashi va agressiv ota-onalarning bolalarida ham agressivlik kuzatilishi isbotlandi. Shuningdek, ushbu yondashuv namoyondalari keng diapozandagi tajovuzkor reaksiyaning inson tomonidan o‘zlashtirilishi - ushbu xulqni to‘g‘ridan-to‘g‘ri rag‘batlantirishga kiradi. Ya’ni, tajovuzkor xatti-harakatning mustahkamlanishi mazkur xatti-harakatning keyinchalik ham takrorlanish ehtimolini oshiradi. Shuningdek, natija keltiradigan tajovuzkorlik, ya’ni tajovuzkor xulqning qo‘llanilishi oqibatida muvaffaqiyatga erishish ham muhim ahamiyatga ega bo‘ladi.
Shaxsning hissiy va irodaviy jihatlari.
Tadqiqotlardan ma’lum bo‘lishicha, bola xatti-harakatlarining amalga oshirilishida undagi taqlidchanlik xususiyatining o‘rni kattadir. Bolaning boshqalar tomonidan amalga oshirilgan tajovuzkorona faoliyatni kuzatishi unda shunga nisbatan taqlid qilib ko‘rish istagini keltirib chiqaradi. Ushbu istak ta’siri natijasida g‘ayriqonuniy harakat amalga oshirilishi mumkin.
Ba’zi tadqiqotchilar katta kishilarning agressivlik faoliyati rag‘batlantirilgan holatlarni bolalarning ko‘rishi ularda tajovuzkorona faoliyatga nisbatan intilishni keltirib chiqaradi deb ta’kidlaydilar. Shuningdek, kattalarning tajovuzkorona faoliyati jazolangan holatlar ham ba’zan bolalarda tajovuzkorona faoliyatga taqlid qilish istagini yuzaga keltirishi mumkin. Bu shuni ko‘rsatadiki, boshqalarning harakatlari nafaqat rag‘batlantirilganda balki jazolanganda ham bolada tajovuzkorlik faoliyati yuzaga kelishi mumkin. Bundan ko‘rinadiki, ushbu nazariyada aniqlik, muayyan qat’iy fikr, xulosa yetishmaydi. Shuning uchun ham bu singari nazariyalar keng ilmiy jamoatchilik nazariga tushmagan edi.
Ayrim tadqiqotchilarning ta’kidlashicha, bolalar ayrim modellarga boshqalarga qaraganda ko‘proq taqlid qiladilar. Masalan, o‘zlariga mukofot beruvchi, kuchli, omadli va hurmat-e’tiborga ega bo‘lgan hamda tez-tez ko‘rishib turadigan kishilarga ko‘proq taqlid qiladilar. Bu xususiyatlar ota-onalar hayotining dastlabki yillariga to‘g‘ri keladi. Shuning uchun ular bu davrda bolalari uchun taqlid qilish modeli bo‘lib xizmat qiladilar. Oilada ota-onalar bolalarga har tomonlama stimul beruvchi manba va taqlid qilish ob’ekti bo‘lib xizmat qilishi tufayli ular bir-biriga va farzandlariga qanday munosabat ko‘rsatishlariga ko‘ra, farzandlarining kelajakda tajovuzkorona fe’l-atvorga ega bo‘lishlarini belgilab beradilar.
Yuqoridagilarga asoslanib shuni aytish mumkinki, yoshlar ongida faol ijobiy munosabat (his-tuyg‘ular) tizimini shakllantirish va rivojlantirish orqali tajovuzkorlik (agressiya) xatti-harakatlarni tarbiyalash, hamda shaxslararo munosabatlar (shuningdek, o‘z-o‘ziga) tizimini yanada yuksak darajaga olib chiqish mumkin, deb o‘ylaymiz.

E’tiboringiz uchun rahmat