Sh. Sh. Shodmonov, U. V. G'Ofurov iqtisodiyot nazariyasi o'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan darslik sifatida tavsiya etilgan Toshkent «iqtisod-moliya»

1) talab yoki taklif egiluvchanligi koeffitsiyenti 1 dan katta (E,. E^M). Bunday talab yoki taklif «egiluvchan» yoki «nisbatan egiluv-
chan» deb ataladi. U talab yoki taklif etilayotgan tovar miqdorining foizdagi o'zgarishi narxning foizdagi o'zgarishiga qaraganda ahamiyatli darajada ro'y berishini anglatadi;

2. 
   talab yoki taklif egiluvchanligi koeffitsiyenti 1 ga teng (E_r E_[f=l). Bunday talab yoki taklif «birga teng egiluvchan» deb ataladi. U talab yoki taklif etilayotgan tovar miqdorining foizdagi o'zgarishi narx­ning foizdagi o'zgarishi bilan teng borishini anglatadi;
   
3. 
   talab yoki taklif egiluvchanligi koeffitsiyenti 1 dan kichik (E, E_Xf Bunday talab yoki taklif «noegiluvchan» yoki «nisbatan noegi- luvchan» deb ataladi. U talab yoki taklif etilayotgan tovar miqdorining foizdagi o'zgarishi narxning foizdagi o'zgarishiga qaraganda ahamiyat- siz darajada ro'y berishini anglatadi.
   

Tovarlarning talab yoki taklif bo'yicha egiluvchanlik darajasini bilish real hayotda ularning narx strategiyasini ishlab chiqish hamda tovar sotishdan olinadigan yalpi daromadni eng yuqori hajmiga yetkazishda ham muhim rol o'ynaydi.
7.4. Iste'molchi xatti-harakati nazariyasi
Hozirda iqtisodiyot nazariyasiga oid ko'plab darslik va o'quv qo'llanmalarda bozor talabining shakllanishi va namoyon bo'lishini iste'molchining xatti-harakati orqali tushuntirishga harakat qilinmoqda. Bunda oldindan g'arb adabiyotlarida mavjud bo'lib kelgan turli na- zariyalardan foydalanib, iste'molchi hatti-harakati nazariyasi alohida yo'naiish sifatida bayon etilmoqda¹. Talabalarni mazkur nazariyaning mohiyati bilan tanishtirish maqsadida uning asosiy tushunchalarini ko'rib chiqamiz.
Iste'molchining bozordagi xatti-harakati so'nggi qo'shilgan naflilik nazariyasi hamda iste'molchi tanlovi nazariyasi orqali izohlanadi. So'nggi qo'shilgan naflilik nazariyasining mazmuni bilan IV bobda batafsil ta- nishib chiqqan edik. Bu nazariya yordamida iste'molchining manfaati nuqtayi nazaridan uning afzal ko'rishi qoidalari bayon etiladi. Agar naf­lilikka iste'molchi o'lchami bilan qaralsa, u iste'molchining biron-bir ne'matni iste'mol qilishidan olinadigan qoniqishni anglatadi. Iste'molchi tomonidan o'zi uchun turli tovarlarning naflilik darajasining bahola- nishi iste'molchining afzal ko'rishi deyiladi.