|
Tashkiliy tadbirlar
orasida davlat tomonidan aholining ish bilan
bandligini oshirish boʻyicha oʻtkazayotgan siyosat yetakchi oʻrinni
egallaydi. U aholining ish bilan bandligini va ishchi kuchiga talab va taklif
tuzilishidagi oʻzgarishlarni va ish joyini yoʻqotgan, ammo mehnat qilishni
xohlovchi va faoliyatning boshqa turlarini faol izlovchi shaxslarniqoʻllab-
quvvatlashning bozor mexanizmlarini uzviy birlash-tirishdan iborat
boʻlishi lozim. Yaqin kelajakda respublika mintaqa va hududiy dasturlari
bilan bir qatorda ma’lum
tarmoqlarda aholi bandligini oshirishning
maqsadli kompleks dasturlarini ishlab chiqish zarur
. Bunday
dasturlarda quyidagi tadbirlar aks ettirilishi lozim: mulk egasining
almashuvi, xususiylashtirilishi, korxonalarning iqtisodiy nochorligi va
ularning ixtisoslashishidagi oʻzgarishlar kabi sharoitlarda ishlovchilarning
(ayniqsa, malakali xodimlarning) bandligini saqlash va barqarorlashtirish
(ish joylarini mablag‘lar bilan ta’minlash va kvotalashtirish);
xodimlarning raqobatbardoshligini oshirish; ish bilan band boʻlmagan
shaxslarni qayta tayyorlash, qoʻshimcha kasblar va mutaxassisliklar
olishga sharoitlar va ruhiy kayfiyatlar yaratish; oʻz-oʻzini ish bilan band
qilishning turli shakllari-ni rag‘batlantirish; noqishloq xoʻjaligi ish
joylarini yaratish uchun bandlikka koʻmaklashish jamg‘armasi
mablag‘laridan samarali foyda-lanish (qarzlar, imtiyozli kreditlar);
oʻsmirlar, koʻp bolali ayollar, mehnatga qobiliyatli pensionerlar va
nogironlar uchun kvotalangan ish joylarini tashkil qiluvchi korxonalarni,
149
firmalarni iqtisodiy rag‘bat-lantirish; oliy oʻquv yurtlarini bitirib,
mutaxassisliklari boʻyicha ish topa olmagan yosh kadrlarni bandlik
xizmati tashkilotlari bilan shartnoma asosida ish haqiga Bandlikka
koʻmaklashish jamg‘armasi hisobidan mablag‘larni oʻtkazish sharti bilan
ishga qabul qilish tajribasini kengaytirish; yangi ish joylari yaratishni
investitsiyalar bilan ta’minlash; ijtimoiy infratuzilma obyektlarini
rivojlantirish va h.k.lar.
Bundan tashqari, ijro hokimiyati respublika va mintaqaviy
idoralarining mehnat bozori va aholi ish bilan bandligini tahlil va prognoz
qilishdagi oʻzaro metodik va axborot almashuvi boʻyicha hamkorliklarini
yaxshilash va bandlik jarayonini tartibga solish boʻyicha tadbirlar tashkiliy
xarakterga ega. Xususan, manfaatdor idoralar mintaqaviy mehnat
bozoridagi vaziyatlarning doimiy tahlili (monitoringi) va prognozining
maxsus shakllari va koʻrsatkichlarini ishlab chiqishlari lozim.
Ular asosida Iqtisodiy rivojlanish va kambag‘allikni qisqartirish
vazirligi, Statistika davlat qoʻmitasi va uning mintaqaviy idoralari bilan
hamkorlikda bandlikni tartibga solish va mehnat bozoridagi keskin
valiziyatlarning oldini olish boʻyicha tegishli chora-tadbirlar ishlab
chiqishlari hamda ularni mablag‘ bilan ta’minlash va amalga oshirish
muammolarini hal qilishlari mumkin. Aholining ish bilan bandligi va
mehnat bozori tahlili va prognozi Statistika davlat qoʻmitasi
tashkilotlarining ishini takomillashtirishni talab etadi. Hozir nodavlat
korxonalar va tashkilotlarda ishchi kuchiga talab va undan foydalanish,
ular uchun kadrlarni tayyorlash va qayta tayyorlash, mehnat sharoitlari va
ish haqi boʻyicha axborotlarning kamchiligi keskin sezilmoqda.
Shu bilan birga mulkchilikning turli xil shakllari ish joylarining
harakati, ishchi kuchi talab va taklifining oʻzgarishi, ishsizlikning holati,
kadrlarni tayyorlash va qayta tayyorlash kabi masalalar boʻyicha statistik
tadqiqotlar oʻtkazishni yaxshilash darkor.
Aynan shunday statistik tadqiqotlar, xususan, mulkchilikning yangi
shakllari vujudga kelishi aholining ish bilan bandligi tarkibi oʻzgarishiga,
mehnat faoliyati va oʻz-oʻzini ish bilan band qilishning turli yoʻnalishlari
rivojlanishiga va ishchi kuchiga talab va taklif oʻrtasidagi nisbatga ta’sirini
aniqlash imkonini beradi.
Shu munosabat bilan aholining ish bilan bandligi va mehnat bozori
sohasida statistikani takomillashtirish boʻyicha tadbirlar majmuasini
ishlab chiqish kerak.
150
Do'stlaringiz bilan baham: |
