Seminar mashg’ulotlari 1-mavzu. Falsafa fanining predmeti, mazmuni va jamiyatdagi roli Muhokama uchun savollar


San’atning xususiyatlari va tamoyillari



Download 15,64 Mb.
Pdf ko'rish
bet418/452
Sana23.06.2022
Hajmi15,64 Mb.
#694917
1   ...   414   415   416   417   418   419   420   421   ...   452
Bog'liq
0500de0e3a84008f07a8a69c740ecd021b49d24d

 
San’atning xususiyatlari va tamoyillari 
Ma’joziylik xususiyati.
Boshqacha qilib aytganda, narsa-hodisalar yoki so‘z-
iboralarining ko‘chma ma’nolarda, ko‘p ma’noli tarzda qo‘llanilishi san’atning san’atligini 
belgilab beradi. Majoziylik, keng ma’noda olganda, badiiy qiyofa yaratish, umumlashtirish, 
ramziylik, o‘xshatish, sifatlash, jonlantirish, istiora, kinoya singari badiiy vosita va usullarni o‘z 
ichiga oladi. Misol uchun, daryo. U aslida biologik hodisa sifatida bitta narsani anglatadi: 
manbaidan to quyilish joyigacha doimiy oqib turadigan katta suv. san’atda esa u – inson umri, 
hayot beruvchi manba, insonning kengligi v.h. Badiiy asarda u pishqiradi, o‘ynoqlaydi, 


17-MAVZU. TABIAT VA TEXNOGEN SIVILIZATSIYA ESTETIKASI
257 
yuguradi, hikoya so‘ylab beradi, ertak aytib beradi v.b. sifatlar bilan jonlanadi, 
odamiylashtiriladi. Majoziylik hususiyati, xullas, san’atning yashash shartlaridan biri, u yo‘q 
joyda – san’at ham yo‘q. 
Demokratik xususiyati.
San’atinng demokratik xususiyati ham uning yashash shartlaridan 
biri. Bu xususiyat eng avvalo erkinlik bilan bog‘liq. Ijodkor fikr erkinligi, so‘z erkinligi, g‘oya 
erkinligi, mavzu erkinligi, uslub erkinligi, rang erkinligi v.b. ijodiy erkinliklar tizimiga ega 
bo‘lsagina, ulardan o‘z o‘rnida foydalana olsagina, uning asarini san’at namunasi deb atash 
mumkin. Ijodkorga, siyosiy-mafkuraviy zo‘ravonlik qilish, uni majburlash, qo‘rqitish orqali 
ta’sir ko‘rsatish kabi hodisalar san’at uchun o‘lim demakdir. Faqat ijod emas, badiiy asarni 
estetik idrok etish jarayoni ham erkin bo‘lishi kerak, bunda ham majburiylik, zo‘ravonlik 
mumkin emas. Zero, har qanday san’at asari erkin xohish-ixtiyor bilan idrok etilgandagina, u 
yashab qolish imkoniga ega bo‘ladi. Bu masalaning bir tomoni, ikkinchi tomoni - san’atni 
yaratuvchilar orasidagi demokratiya bilan bog‘liq.

Download 15,64 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   414   415   416   417   418   419   420   421   ...   452




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish