Sana: Sinf: 7 Mavzu: Suv-murakkab modda. Suvning fizik va kimyoviy xossalari Darsningmaqsadi: Ta’limiy


Darsturi:yangibilimberuvchi Darsdaqo’llaniladiganmetodlar



Download 0,59 Mb.
bet3/3
Sana18.02.2022
Hajmi0,59 Mb.
#451911
1   2   3
Bog'liq
suv

Darsturi:yangibilimberuvchi
Darsdaqo’llaniladiganmetodlar:
FSMU, klaster, kimtopqir? , topgan-topaloq, baliqskeleti
Darsdafoydalaniladiganjihozlar:
Kimyoviyelementlardavriy jadvali, elektron darslik, slayd, texnik jihozlar, magnit doska, ko’rgazmalivadidaktikmateriallar
I Tashkiliyqism a) salomlashish b) davomatnianiqlash d) siyosiydaqiqa
Dars bosqichlarining texnologik xaritasi:



Darsbosqichlari

Vaqttaqsimoti(daqiqada)

Foydalanilgan
Usullar

1

Tashkiliyqism

3




2

O’tilganmavzularniso’rashvaxulosalash

10

FSMU, topgan-topaloq

3

Yangimavzubayoni

15

Klaster, jadvallarasosida

4

Mustahkamlash

10

Nazorattesti, laboratoriyaishi

5

Baholash

5




6

Uygavazifa

2






Kutiladigannatijalar

O’qituvchi

O’quvchi

Mavzuni ko’rgazmalar asosida to’liq yoritadi.
Interfaol usullardan foydalanib o’quvchilarni faollashtiradi
Fanga qiziqishlarini uyg’otadi
O’quvchilar tomonidan berilishi mumkin bo’lgan savollarga atroflicha javob beradi
Tahlillar asosida o’quvchilarni oqilona baholaydi
Maqsadga erishadi

Mustaqil ishlash va fikrini bayon qilish ko’nikmalarini hosil qiladi
Mavzu yuzasidan berilgan misol va masalalarni yecha oladi
Yakka va guruhlarda ishlash malakasiga ega bo’ladi
Mavzu bo’yicha yetarli bilim ko’nikmalarni oladi
Mavzu mazmuni bilan tanishadiMavzuni o’zlashtiradi



II O’tilganmavzunitakrorlash: O’tgan darsning takrori
Bugunning poydevori.

  1. O’quvchilarni guruhlarga bo’lishdan avval mavzuga qiziqtirish uchun topishmoqlar beriladi. Masalan:


Elementlar karvonin,
Boshida u turadi.
Uzilib qolsa bog’lar,
Darhol birlashtiradi. (Vodorod)

U bo’lmasa yonmas olov,


Qozonlardapishmaspalov. (Kislorod)
U yomg’irdir, udir qor,
Tuman hamda yaxmalak.
Yaxshilikni keltirar,
Muz bo’lib sumalak.
(Suv)
O’quvchilarning javoblaridan ularning jamoasi nomi aniqlanadi.Ular uch guruhga – “Vodorod”, “Kislorod”, “Suv” guruhlarigabo’linadi.

  1. O’quvchilar FSMU texnologiyasi asosidaquyidagi jadvalni to’ldirib, izohlab beradilar.




Fikr

Sabab

Misol

Umumlashtirish

Vodorod – kelajak yoqilg’isi

Yongandan faqat suv hosil bo’ladi. Shu sababdan atrof-muhitni ifloslamaydi.

Vodorod – kislorod alangasi harorati 3000oC qiyin suyuqlanadigan metallar hamda kvarsni kesish va payvandlash imkonini

Vodorod – kelajak yoqilg’isi sifatida istiqbolga ega. Tabiatni ifloslamasligi eng muhim tomoni.

III Yangi mavzu bayoni Yangi mavzu – yangi dunyo
Unda borming-ming ma’no.
• Suv — Yer sharida eng ko'p tarqalgan muhim kimyoviy birikmalardan biri.
Suv vodorod va kislorod atomlaridan tashkil topgan murakkab modda bo'lib, tarkibida ikki atom vodorod va bir atom kislorod tutadi.Suvning molekular formulasi H20 shaklida ifodalanadi. Suvda vodorod atom- lari kislorod atomi bilan 104,3° burchak hosil qilib birikkan. Suv molekulalari tabi- atda assotsiyatsiyalangan holda mavjud bo'ladi va (H2O)n tarzida ifodalanadi.

Suvning nisbiy molekular massasi uni tashkil qilgan vodorod va kislorod atom-larining nisbiy atom massalari yig'indisidan iborat: Mr(H2O) = 2∙1 + 1∙16 = 18.
Demak, 1 mol suvning massasi 18 g ga, suvning molyar massasi 18 g/mol ga teng.
Fizikxossalari.Tozasuvrangsiz, ta'msiz, hidsiz, tiniqsuyuqlikdir.Hid bilan ta'mni suvga unda erigan qo'shimchalar beradi.Suvning ko'p fizik xossalari va o'zgarish xarakteri o'ziga xos bo'lib, tegishli holatlar uchun anomal (odatdaxosbo'lganholatdanchetlanish) bo'libhisoblanadi. Masalan, suvning zichligi qattiq (muz) holatidan suyuq holatga o'tganda boshqa moddalarniki kabi kamaymasdan, balkiortadi.Suvni 0°C dan +4°C gachaisitilganda ham zichlikortadiva +4°C da suvo'ziningmaksimalzichligigaegabo'ladivabu 1 kg/nrniyoki 1 g/mlnitashkiletadi.
Suvning yana bir xossasi uning yuqori issiqlik sig'imiga (4,18 J/K(g) egaligi (solishtirish uchun qum — 0,79; ohaktosh — 0,88; oshtuzi — 0,88; glitserin — 2,43; etilspirti — 2,85). Shuning uchun suvning tungi vaqtlarda yoki yozdan qishki mavsumga o'tishda sekin sovishi; kunduzi yoki qish- dan yozgi mavsumga o'tishda sekin isishi kuzatiladi.
Suv 0°C da muzlaydi (shu haroratda muz eriy boshlaydi), 100°C da qaynaydi va bug' holatiga o'tadi.Suv ajoyib universal erituvchi modda bo'lib, o'zida juda ko'plab anorganik va organikmoddalarni eritish xususiyatiga ega.
Kimyoviyxossalari.Suvningkimyoviyxossalariklasterusulidanfoydalanganholdabayonetiladi:



10000 C



Na

Katalizator





H2O





Oksidlar



Kristallogidratlar

Suvmolekulalariqizdirishgajudachidamli, lekin 1000°C danyuqoriharoratdasuvbug'larivodorodvakislorodgaparchalanaboshlaydi: 2H2O = 2H2 + O2.


Faolmetallarsuvbilanta'sirlashib, uningtarkibidagivodorodniajratibchiqaradi:
2Na + 2H2O = 2NaOH + H2
Ba'zituzlarsuvbilankristallogidratlar deb ataluvchibirikmalarhosilqiladi:
CuSO4 + 5H2O = CuSO4∙5H2O
Qizdirilgantemirsuvbug'ibilanreaksiyagakirishadi: 3Fe + 4H2O = Fe3O4 + 4H2.
Suvbirqatorkimyoviyjarayonlarnikatalizlaydi: agar suvishtiroketmasa «qaldiroqgaz» yuqoriharoratda ham portlamaydi, is gazikisloroddayonmaydi, xlormetallarbilanta'sirlashmaydi, vodorodftoridoynabilanta'sirlashmaydi, natriyvafosforhavodaoksidlanmaydihamdaxlorbilanta'sirlashmaydi.
Shuningdek, faolvapassivmetallarningsuvgata’sirinio’qituvchilaboratoriyaishiorqaliko’rsatib, izohlabberadi. Masalan:
2Na + 2H2O = 2NaOH + H2
Cu + H2O ≠
IV YangimavzunimustahkamlashBilimbo’lsamustahkam,
`Hechkimdanbo’lmaymizkam.
“Tenglamanidavomettiring” usuliyordamida;

  1. Vodorod”guruhiga:

K K2OKH


H2 Na Zn Al O2 Cl2 F2

H2O

Kislorod”guruhiga:

Na Na2ONaH


H2 Na Zn Al O2 Cl2 F2

H2O

Suv”guruhiga:


CaCaOCaH2
H2 Na Zn Al O2 Cl2 F2

H2O

B) “Kim topqir?” Bundao’quvchilarningqolganqismigaquyidagi nazorat testiberiladi.O’quvchilar test topshiriqlarini to’g’ri bajarsalar suv havzalaridan birining nomi kelib chiqadi.Kalit so’z – DARYO
1. Suv molekulasi formulasi to’g’ri berilgan javobni belgilang?
R. H2O2 A. HO D. H2O I. NH3 Y. NH4
2. Suv o’zining eng yuqori zichligiga qanday xaroratda erishadi?
A. +4oC R. +5oC G. -3oC O. -4oC N. 0oC
3. Chuchuk suv umumiy suv zahirasining necha foizini tashkil qiladi?
B. 3% R. 2% O. 5% M. 10%
4. Odam organizmining necha foizini suv tashkil qiladi?
B. 45% A. 68% R. 48% I. 60% Y. 65%
5. Suvda vodorod va kislorod atomlari bilan …. burchak hosil qilib birikadi?
B. 105,2o R. 103,4o O. 104,3o M. 101o
V Baholash.Bilimingizoynasi,
Baholarmajmuasi.
Darsdavomidafaolishtiroketgano’quvchilarbaholanadi.
VI Uygavazifa: a) 31-32-mavzularni o’qish.
b) Suvningbiologikahamiyatihaqidaqo’shimchama’lumotto’plash.
c) Jadvalnito’ldiring

Muammo turi

Muammoning kelib chiqish sabablari

Muammoni yechish yo’llarida sizning harakatlaringiz…

Ichimliksuviningtanqisligi











JIZZAX VILOYATIXALQ TA’LIMI BOSHQARMASI
PAXTAKOR TUMANXALQ TA’LIMI BO‘LIMI
TASARRUFIDAGI 2-UMUMIY O’RTA TA’LIM MAKTABINING
KIMYO FANI O’QITUVCHISI
SHARIPOVASHOIRANING 7-SINFLARDA KIMYO FANIDAN
SUV-MURAKKAB MODDA.SUVNING FIZIK VA KIMYOVIY XOSSALARI” MAVZUSIDA






Paxtakor-2018
Download 0,59 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish