Samarqand davlat universiteti biologiya fakulteti botanika kafedrasi


-rasm. Urug‘ning tuzilishi (Phaseolus vulgaris) va loviyaning unish ketma-ketligi



Download 13,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet413/432
Sana11.08.2021
Hajmi13,88 Mb.
#145422
1   ...   409   410   411   412   413   414   415   416   ...   432
Bog'liq
botanika yuksak osimliklar sistematikasi.

67-rasm. Urug‘ning tuzilishi (Phaseolus vulgaris) va loviyaning unish ketma-ketligi 
stadiyalari: 7 – urug‘ qobig‘i; 8 – gipokotil; 9 – birlamchi ildiz; 
10 – barg; 11 – 14 – urug‘pallalar; 12 – ildizcha; 13 –barg; 14 - yon ildizlar, 
15 - epikotil, 16-gipokotil, 17 - qurigan urug‘pallalarr. 
 
No’xat maysalarida gipokotil qisqa bo’lib, urug’pallabarg tuproq ostida qoladi. Bir pallali 
o’simliklar urug’i endospermli urug’dir. Endospermli urug’larning tuzilishi bug’doy, arpa donida 
kuzatiladi. Donning tashqi tuzilishini o’rganish uchun 1-2 kun suvda ivitilgan bug’doy yoki arpa 
donini buyum oynasiga qo’yib, tashqi tuzilishi kuzatiladi. Donning bir uchiga murtak joylashgan 
bo’lib,  ikkinchi  uchiga  mayda  tukchalar  to’plangan,  donning  asosiy  qismi  endospermdir. 
Endosperma  bir  xil  parenxima  to’qimalardan  tuzilgan.  Bu  to’qimalarda  kraxmal,  aleyron 
donachalari va boshqa moddalar to’planadi. 
Murtak juda kichik bo’lganligidan tuzilishini  yaxshi  o’rganish  uchun, donning uzunasiga 
kesimidan  tayyorlangan  preparat  mikroskopning  kichik  obyektivida  qaraladi.  Bunda  murtak 
boshlang’ich ildizcha, poyacha, kurtakcha, bitta urug’pallabarg – qalpoqchadan tuzilganligi aniq 
ko’rinadi. 
Boshlang’ich ildizchaning uchki qismi (o’sish konusi) koleoriza bilan o’ralgan. Koleoriza 
himoya  funksiyasini  bajaradi.  Ildiz  o’sishi  davrida  koleoptil  yoriladi  va  uning  o’sishiga  imkon 
yaratadi. 
Poyacha  tagidan  bitta  urug’pallabarg  –  qalqoncha  chiqadi,  qalqoncha  murtakni 
endospermdan chegaralab turadi va o’zidan fermentlar ajratadi, so’ruvchi to’qimalari yordamida 
murtakni endospermdagi organik moddalar eritmasi bilan ta’minlaydi. 
Kurtakcha o’sish konusi va uni o’rab turgan boshlang’ich barglardan tuzilgan, tashqi bargi 
uchli  bo’lib,  koleoriza  deyiladi.  O’sish  davrida  koleoptil  nayza  shaklida  tuproqni  yorib,  o’ziga 
o’ralgan  boshlang’ich  barglarni  tuproq  yuzasiga  ko’taradi  va  o’sishni  to’xtatadi.  Koleoptilga 
o’ralgan chin barglar o’sib yashil rangga kiradi. 
Bir  pallali  o’simliklarda  don  o’sish  davrida  boshlang’ich  ildizcha  o’sishdan  to’xtaydi. 
Poyacha ostidan 2 ta va undan ortiq ildizchalar chiqadi. Yosh maysalardagi ildizlar boshlang’ich 
qo’shimcha ildizchalardir. 
 

Download 13,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   409   410   411   412   413   414   415   416   ...   432




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish