S. B. Bairova, G. M. Abduraupova bemorlar bilan ishlash asoslari

Ko‘z kasalliklarni davolashda turli xil eritmalar va malham-
lar qo‘llaniladi. Ulardan maqsad mahalliy ta’sir qilishdir.  
Ko‘zga  tomiziladigan  tomchi  dorilarning  steril  saqlanishiga 
tibbiy-ijtimoiy  xodim  alohida  e’tibor  berishi  zarur.  Dorilar 
ko‘zga  tomizgich  orqali  tomiziladi.  Bemorga  muolaja  mohiyati 
va maqsadini tushuntiradi. Qo‘llarini gigiyenik darajada tozalab, 
qo‘lqoplar kiyiladi va dori moddasini xona haroratigacha isitadi. 
Bemorga  stulga  o‘tirishini  taklif  qilib,  boshini  orqaga  tashlab 
yuqoriga  qarashini  so‘raladi.  Chap  qo‘lining  bosh  barmog‘i 
ostiga  steril  paxta  sharcha  qo‘yib,  yuqori  qovoqni  tepaga 
tortiladi.  O‘ng  qo‘ldagi  tomizgichga  dori  olib,  ko‘z  olmasini 
yuqori  qismiga  (ko‘z  olmasini  soat  siferblati  deb  tasavvur 
qilinsa,  bu  12  raqamga  to‘g‘ri  keladi)  1–2  tomchi  tomiziladi. 
Qovoq chetlarini qo‘ldagi paxta sharcha yordamida quritiladi.  
Ko‘zga  malham  surtish  uchun  dori  moddasini  xona  haro-
ratigacha isitiladi. Pastki qovoqni pastga tortib, malham tyubigi-
ning toraytirilgan uchini ko‘zning ichki burchagidan tashqarisiga 
yo‘naltirilib, malhamni sekin chiqariladi, so‘ng ko‘zni yumishni 
so‘raladi.  Ko‘zni  yengil  uqalaniladi  –  bunda  malham  ko‘z 
bo‘ylab  bir  xil  tarqaladi.  Tibbiy  -  ijtimoiy  xodim  malhamni 
shisha  tayoqcha  bilan  qo‘ymoqchi  bo‘lsa,  aseptika  qoidalariga 
rioya  qilish  maqsadida  har  bir  bemor  uchun  alohida  shisha 
tayoqchadan  foydalanish  kerakligini  bilishi  lozim.  Steril  shisha 

---

122 
tayoqchaga  malhamni  siqib  chiqarib,  dorili  tarafini  burunga 
qaratib, gorizontal yo‘naltiradi. Pastki qovoqni tortib, malhamli 
tayoqchani  dorili  tarafini  ko‘z  olmasiga  bo‘sh  tarafini  qovoqqa 
qaratib  joylashtiradi.  Pastki  qovoqni  qo‘yib  yuborib,  bemordan 
kuch ishlatmasdan ko‘zlarini yumishini so‘raladi. Shisha tayoq-
chani  chakkaga  yo‘naltirib  yumilgan  qovoqlar  orasidan  chiqa-
riladi,  malhamni  ortiqchasini  doka  bo‘lagi  yordamida  olib 
tashlanadi.