|
С И Н ГД И Р И Ш
Ф икрий машҳлар имконияти чексиз, унинг на-
тижалари абадий, бироқ ҳали ҳам жуда озчилик
ў э фикрларини муваффақиятга элтувчи керакли
ўзанга йўллайдилар: одатда ҳаммаси ў з ҳолига
ташлаб қўйилади.
Брайс Мардеа
Сингдириш, айтиш мумкинки, мияга онгли равиш-
да таъсир кўрсатиши мумкин бўлган менга маълум
фикрий усулларнинг энг соддасидир. У асрлар даво-
мида дуолар, афсунларда қўллаб келинган. Бугунги
кунда турли инсонлар томонидан амалий шартномалар
тузишда, турли дардлардан фориг этишда, янги та-
нишлар орттиришда, мусобақаларда галаба қозониш-
да, шунингдек, кўплаб бошқа фаолият йўналишларида
қўллаб келинади.
Сингдириш — вазиятга қараб, инсон ичида ёки ус-
тида оддий ибораларни такрорлашидир. Бу билан ис-
талган ерда: автомобилни бошқараётганингизда,
1ии-
фокор қабулида, уйқудан олдин тўшакка ётгамиигизда
шугулланишингиз мумкин. Уша пайтда истагйнгизни
Ш
У
У
Р
Ҳ
А
Р
Н
А
Р
С
А
Г
А
Қ
О
Д
Н
Р
:
а
г
л
қ
о
д
и
р
ифодаловчи бирор тушунчани танланг ва уни бир неча
бор такрорланг, тамом.
Айтайлик, ноқулай ваэиятта тушиб қолдингиз,
ўзингиз эса хотиржам бўлишни ва ҳеч нарсадан таш-
виш чекмасликни истайсиз. Мана шу пайт сингдириш
усули ёрдамга келади. Шошмасдан ичингизда так-
рорланг:
“Мен тинч ва хотиржамман. Мен тинч ва хотир-
жамман. Мен тинч ва хотиржамман”. Узингизни тинч
ва хотиржам бўлишга мажбурламанг, шунчаки ушбу
тушунчаларни бир неча дақиқа давомида такрорланг.
Худди шу тарзда, агар катта йиғилишда чиқиш
қилишингиз керак бўлса-ю, ҳаммаси яхши ўтишини
о
истайдиган бўлсангиз, “Иигилиш муваффақиятли ўта-
ди. Ииғилиш муваффақиятли ўтади”, деб олдиндан
ўзингизга сингдириб боринг.
циган ўй-фикрларга таъсир кўрсатасиз. Вақтнинг
5 лаҳзасида инсон мияси биргина фикрни илиб
яш имконига эга, шу сабабли сингдиришнинг мо-
тги мияни ўша пайтдаги мақсадингизга йўналтир>а-
ган фикрлар билан мияни “тўлдириш”дан иборат.
элар мияга қандай фикрларни юзага келтириши
заклигини кўрсатади. Агар сиз ўзингизга: “Ииғи-
н муваффақиятли ўтади”, деб сингдирсангиз, ми-
Т13 табиий равишда муваффақиятли йиғилиш ҳа-
оаги фикр билан боглиқ хаёлларни юзага келтира
плайди. Мия, сизни овора қилмай, сингдирилаётган
С И Н Г Д И Р И Ш А С Л И Д А Н И М А ?
Ўзингизга сингдирар экансиз, миянгизда юзага ке-
гушунчадаги яширин маънони ва туб моҳиятни ўзи
танлаб олади. Ташқаридан қараганда ҳаммаси содда
кўринади, аслида эса бу усул олдингизга қўйган мақ-
садингизга эришишда самарали ёрдам бера олади.
Истагингизни тегишли тушунча шаклига келти-
ринг ва мунтазам ўзингизга сингдириб боринг. Бир
танишим, муваффақиятли бизнесмен, ҳар тонгда ишни
“Савдолар кўп, табассумлар кўп” дея ўзига сингди-
ришдан бошлайди. Бу иборани у тонгда ва кун даво-
мида бир неча бор такрорлаб юради.
С И Н Г Д И Р И Ш Д А Н И М А Л А Р Н И ЁД Д А
Т У Т М О Қ К Е Р А К
1. Узингизга сингдираётган нарсага ишониш шарт
эмас! Сингдириш усули ёрдам бермаганлар айнан шун-
дай йўл тутишган бўлса керак. Бу хато сингдиришдан
кутилаётган барча самарани йўққа чиқариши мумкин.
Ишониш ҳақида ўйламанг, шунчаки иборани так-
рорланг. Агар айтаётган нарсангизга ишонсангиз —
нур устига аъло нур! Агар ишонмасангиз, бунинг би-
рор қўрқинчли жойи йўқ. Бу аҳамиятга эга эмас. Мия-
нинг ўзи сингдирилаётган тушунчанинг мазмунини
танлаб олади ва онгда шу вазиятда керакли бўлган
ўй-фикрлар тугилади. Алоҳида куч ишлатишнинг ҳо-
жати йўқ.
2. Сингдирилаётган тушунчалар доим ижобий бў-
лиши керак. Уларни инкор эмас, тасдиқ гап шаклида
тузинг. Масалан, йигилиш муваффақиятли ўтишини
истасангиз, “Иигилишда омадсизликка учрамайман”
деманг. Ҳаяжонланмасликка интилганда “Мен ҳая-
?
Н
А
Р
С
А
Г
А
Қ
О
Д
И
Р
-1
А
РС
А
Г
А
Қ
О
Д
И
Р
жонланмайман” демаслик керак. Мия негадир “ма”ни
ташлаб юборади ва натижада сиз ўзингизни “омад-
сизликка учрашлик”ка ёки “ҳаяжонланиш”га тайёрла-
ётган бўласиз. Мия сиз кутган ҳолатларга эмас, ма-
на шу, ўзини парчаловчи образларга эътиборни жам
қилади.
3.
Тушунчалар лўнда бўлиши керак. Улар талаф-
фуз этишга ва такрорлашга осон бўлган содда ва лўн-
да жумлалар. Мен одатда ўнта сўздан ошмайдиган
иборалар ўйлаб қўяман. Баъзида иккитагина сўз ҳам
ажойиб самара бериши мумкин, масалан: “ҳайратла-
нарли муваффақият” ёки “рекорд савдо ҳажми”.
Ярим бет келадиган ибораларни ҳам кўрганман.
Бунда ҳажмдаги тушунчани қайта-қайта такрорлаш
қийин бўлса керак. Ҳатто иккита гап ҳам сингди-
риш учун кўплик қилади. Ибораларни онгда муҳрла-
ниб қолиши учун такрорлайсиз, шундай экан, у қанча
қисқа бўлса, шунча яхши. Такрорлаб айтаман: ибора
лўнда, оҳангдор ва такрорлашга осон бўлсин.
Маъноси ўзингизга қарши қаратилган ибораларни
қўллашдан эҳтиёт бўлинг.
“Мен бунга ҳеч эриша олмайман”.
“Мен буни асло қила олмайман”.
“Бунинг иложи йўқ”.
о
“Ииқилишим аниқп.
“Одамлар билан муомала қила олмайман”.
“Хатога йўл қўйишимни биламан”.
“Мен доим ютқизаман”.
Инсонлар ўзлари билмаган ҳолда мана шундай
ибораларни ишлатадилар. Сиз улардан имкон қадар
четланинг.
Шаҳарма- шаҳар маърузаларим билан чиқиш қилиб
юрганимда қизиқ воқеа рўй берди. Сафаримнинг яр-
ми ўтиб қолганди, мен кейинги ойлардаги иш режамга
мазар ташладим ва кўзларимга ишонмай қолдим —
турли шаҳарлардаги чиқишлар кетма-кет келар, баъ-
зи кунлари турли шаҳарларда бир нечта маърузалар
қилишим керак эди. Кейинги ой жуда мураккаб бў-
лиши ҳақида ўйладим. Ичимда ҳам худди шуни так-
рорладим: “Роса эзилар эканман”. Икки-уч кун жуда
тушкун кайфиятда бўлдим, кейинги ойдаги сафарла-
римни қўрқинч билан кутардим. Бундай ёмон жадвал
тузган одамни кўргани кўзим йўқ эди.
Кейин ўзимни қўлга олдим ва ўзимдан ўзим уялиб
кетдим. Миянинг қудрати ҳақида одамларга маъру-
эалар ўқирканману, ўзим нотўғри
Do'stlaringiz bilan baham: | 
