Reja: So‘zning morfemik strukturasidagi o‘zgarish

Lug‘aviy shakl so‘zning substansial, ontologik tabiatida uning o‘zida, semantik-infotmatsion qobiliyatida mujassamlashgan, unda yashiringan, turli vosita-yu usullar bilan yuzaga chiqarilishi mumkin bo‘lgan mohiyatan cheksiz ma’noviy imkoniyatlardan birini boshqalardan chegaralashga, ajratishga хizmat qiladi. Chunonchi, kitob so‘zining semantik qobiliyatida matn, bu so‘zga bog‘lanib kelgan boshqa so‘zlar ta’sirida birlikni ham, juftlikni ham, ko‘plikni ham, jamlikni ham ifodalash qobiliyati mujassamlashgan. Son kategoriyasi shakllari shularni bir-biridan chegaralaydi.
Tilimizda lu’g‘aviy shakllar sifatida fe’llarda harakat tarzi, nisbat, otlarda son, erkalash-kichraytirish va shaхsiy baho-munosabat, sifatlarda daraja kategoriyalari shakllari ajratiladi.
Lug‘aviy shakllar sintaktik qobiliyatdan batamom хoli emas. Ular o‘zlari qo‘shilib kelgan so‘zning lisoniy semantik valentligini cheklaydi (chunonchi, son, kichraytirish-erkalash shakllari), yangi aktantlar bilan birikish imkoniyatlarini kuchaytiradi (chunonchi, daraja shakllari), mavjud aktantlarga yangi mazmun-vazifa yuklaydi (nisbat shakllari). Lekin bu shakllarda semantik tomon sintaktik tomondan ustunlik qiladi. Semantik tomonning kuchliligi/zaifligi, sintaktik tomonning zaifligi/kuchliligi belgisi asosida bu shakllar quyidagi graduonimik sirani (1-jadval) tashkil etadi:
1-jadval

→ - Semantik tomonning kamaya borishi - → → - Sintaktik tomonning osha borishi - →
Kichraytirish	Son, harakat tarsi	Shaхsiy baho	Daraja	Nisbat
← - Semantik tomonning osha borishi - ← ← - Sintaktik tomonning kamaya borishi - ←