R yunusov, K. Umarov, B. Karimov

Ko‘chat o‘tqazish muddatlari. Ko‘chat o‘tqazish kuzda 
xazonrezlikdan keyin boshlanadi va doimiy sovuqlar bosh-
lanmasdan tugaydi. Bu muddat O‘zbekistonning hamma 

---

88
viloyatlarida ham oktabr oyining oxiridan boshlanib qat-
tiq sovuq tushguncha davom ettiriladi. Urug‘li meva darax-
ti ko‘chatlari fevral va mart oylarida tinim davrida ekilgani 
ma’qul. Ko‘chat ekiladigan joy tayyor bo‘lguncha ekiladigan 
ko‘chatlar bog‘ning o‘rtasiga ildiziga shamol kirmaydigan 
qilib ko‘milgach, ustidan suv sepib qo‘yilishi lozim. Kuchli 
sho‘rlangan yerlarga ko‘chatlarni ko‘mib qo‘yish mumkin 
emas. Ko‘chatlar xo‘jalikning o‘zida yetishtirilgan yoki yaqin 
yerdan keltirilgan bo‘lsa, ularni mashinadan tushirib tuproqqa 
ildizini ko‘mib o‘tirmasdan tayyorlab qo‘yilgan chuqurlarning 
o‘ziga qator orasidan yurib mashinadan yoki pritsepli traktor-
lardan sekin-asta olib solinadi.
Ekishdan oldin ildizlarini tekshirib, chuqurlarga solingan or-
ganomineral o‘g‘itlar suvda yaxshi eriganida ko‘chat ildizi max-
sus tayyorlangan atalaga solinmasa ham bo‘ladi. Yosh ko‘chatlar 
tez-tez sug‘oriladi.
Bog‘ barpo qilishda mevali bog‘larning katta-kichikligiga 
qarab kengligi 12–16 m bo‘lgan yo‘llar qoldirilishi kerak. Me-
vali  bog‘lar  tashkil  qilingandan  keyin  bog‘  atrofida  bir  qator 
ekilgan ihota daraxt ko‘chatlari ham yaxshilab sug‘oriladi. Bir–
ikki suvdan keyin ko‘chat atrofidagi tuproq o‘tiradi va ayrim 
bir tomonga qiyshaygan ko‘chatlar qaddini tik qilib ko‘tarish va 
ko‘chat tagi oyoq bilan bosib zichlanishi lozim.
Shuningdek, yuqorida ko‘rsatilgan bog‘ barpo qilish agro-
texnik chora-tadbirlariga to‘liq rioya qilish mevali daraxtlarning 
tez hosilga kirishi va yuqori hosil berishiga asos soladi.

---

89