R e s p u b L i k a s I k o n s t I t u t s I y a s I n I

12.Davlat mukofotlari va fax riy unvonlar
-
davlatning iqtisod,
fan, madaniy at, san’at, Vatanni himoya qilish va ijtimoiy hayot-
ning boshqa sohalaridagi yuksak xizm atlari uchun fuqarolarni
rag‘batlantirishning oliy shaklidir.
K onstitutsiyaga muvofiq davlat m ukofotlari (ordenlar, 
medallar, yorliqlar) bilan taqdirlash 0 ‘zbekiston Respublikasi­
ning Prezidenti tom onidan amalga oshiriladi. U oliy harbiy 
unvonlar (masalan, armiya generali), oliy malakaviy unvonlar 
(masalan, diplomatik daraja), oliy maxsus unvonlar (masalan, 
am aldagi davlat adliya m aslahatchisining toifa darajasi)ni 
beradi. Fan va texnika, adabiyot va san’at sohasidagi davlat 
mukofotlari bo'yicha komissiyaning qarori Prezident farmon- 
lari bilan tasdiqlanadi. F aqat 0 ‘zbekiston Respublikasining 
fuqarolarigina emas, balki xorijiy fuqarolar hamda fuqaroligi
230

---

boim agan shaxslar ham davlat mukofotlari va faxrli unvonlar 
bilan m ukofotlanishi mum kin. M asalan, 1996-yil aprelda 
fransuz olim i, professor L. K eren A m ir Tem ur m erosini 
o ‘rganishga q o ‘shgan katta hissasi uchun «Shuhrat» medali 
bilan mukofotlandi.
M ukofotlangan shaxs qasddan jinoyat sodir etganda sud­
ning taqdimnomasiga binoan faqat Prezident tomonidan davlat 
m ukofotlaridan m ahrum qilinishi m um kin (Prezidentning 
maxsus farmoni chiqariladi).
13.Amnistiya to ‘g ‘risidagi hujjat larni qabul qilish haqida Oliy
Majlisning Senatiga taqdimnoma kiritadi.
Amnistiya - jinoyat 
sodir etgan shaxslarni jinoiy javobgarlikdan t o i a yoxud qisman 
ozod qilish yoki ilgari sud tayinlagan jazoni o ‘tagan shaxslar­
ning sudlanganligini olib tashlashdir. Amnistiya e io n qilinishi 
bilan jazoni o ‘tayotgan shaxslar uni o ‘tashdan ozod qilinadi- 
lar yoki jazo muddati qisqartiriladi. Agar ayblanuvchi ishning 
amnistiya b o ‘yicha to ‘xtatilishiga e’tiroz bildirsa, ushbu ish 
tergovi va sud yurituvida davom etadi. Sud ayblanuvchini 
aybdor deb topsa, shu amnistiya hujjatida k o ‘rsatilgan asos- 
larga k o ‘ra to ‘xtatiladi.
0 ‘zbekiston Respublikasining Prezidenti O'zbekiston sud­
lari tomonidan hukm qilingan fuqarolarni afv etadi. Afv etish 
to ‘g‘risidagi qarorni qabul qilar ekan, Prezident inson huquq­
lari va erkinliklarining kafolati sifatida maydonga chiqadi. 
Chunki mahkumning O ‘zbekiston Prezidentiga murojaat qilishi 
-jin o iy jazo chorasini qandaydir darajada b o isad a o ‘zgartirish- 
ning so‘nggi imkoniyatidir.
Amnistiyadan farqli ravishda afv - individual hujjat, ya’ni 
muayyan shaxs yoki shaxslar guruhiga taalluqli hujjatdir. Afv 
hukm qonuniy kuchga kirgan jinoyati uchun sudlangan shaxsni 
jazo d an ozod qilish yoki jazoni yum shatishdir. Afv etish 
reabilitatsiyadan farq qiladi. R eabilitatsiya (oqlash) ham 
individual hujjat, lekin u oqlangan shaxs noqonuniy hukm 
qilinganini bildiradi. Afv esa hukmning to ‘g‘riligini tasdiqlaydi, 
lekin m ahkum ning holatini yengillashtiradi (jazo chorasini 
o ‘zgartirish, jazoni o ‘tashdan ozod qilish).
0 ‘zbekiston Respublikasining Prezidenti o‘z vakolatlarini 
b ajarish n i dav lat idoralarig a yoki m an sab do r shaxslarga 
topshirishga haqli emas.