Qurilish materiallari korxonalar iqtisodiyoti

5.2 Ilmiy texnik taraqqiyotning qurilishdagi mohiyati,

ahamiyati va asosiy yo’nalishlari.

Qurilishda ilmiy texnik taraqqiyot – bu zamonaviy ilmiy texnik yutuqlar va ishlab chiqarish vositalari, texnologik jarayonlar mehnatnitashkil etish va boshqarish usullari asosida ishlab chiqarishni o’zluksiz takomillashtirish jarayonidir. Ushbu jarayon mehnat unumdorligini, mahsulot sifatining oshirilishini va maksimal foydaga erishishni ta’minlaydi.

Ilmiy texnik-taraqqiyotning qurilishdagi asosiy yo’nalishlari odatda quyidagilar hisoblanadi:

• 
  qurilish ishlab chiqarishini sanoatlashtirish;
  
• 
  qurilishda yangi materiallar va konstruksiyalarni yaratish hamda qo’llash;
  
• 
  qurilish montaj ishlarini mexanizasiyalash, kompleks mexanizasiyalash va avtomatlashtirish;
  
• 
  progressiv texnologiya va yetakchi usullarni qurilish ishlab chiqarishini tashkil qilishda qo’llash.
  

Sanoatlashtirish — bu ko’pgina ishlab chiqarish jarayonlarini qurilish maydonchalarida zavod muhitiga ko’chirish demakdir. qurilish ishlab chiqarishini sanoatlashtirishga tipik misol bo’lib, o’z vaqtida tashkil qilingan va hozir ham amal qilayotgan uy-qurilish kombinatlari temur-beton mahsulotlarini ishlab chiqaruvchi zavodlar qurilish konstruksiyalarini ishlab chiqaradigan kombinatlar hisoblanadi.

Ilmiy texnik-taraqqiyotning qurilishdagi ushbu yo’nalishining taxminiy aks ettirilishi quyidagicha bo’lishi mumkin:

• 
  qurilish o’zluksizligini rivojlantirish;
  
• 
  obyektning va qurilmalarning va qurilmalarni atrofdagilardan chegaralash;
  
• 
  katta o’lcham va gabaritdagi metalokonstruksiya ferma va qoplash
  

jixozlariningdastlabki yig’ilishi;

• 
  brigala tartibini rivojlantirish;
  
• 
  qurilishning alohida uchastkalarida ishni tashkil etishning vaxta usulidan foydalanish;
  
• 
  payvand-chilangarlikning zamonaviy usullaridan foydalanish;
  
• 
  ilg’or texnologiyani, obyekt va qurilmalarni qurishni “g’ildirakdan”dan montaj qilish usuli yordamida tashkil etish.