Qo`shma gaplar: substantsial talqin


Asosiy sintaktik birliklar



Download 458,74 Kb.
Pdf ko'rish
bet10/41
Sana03.01.2022
Hajmi458,74 Kb.
#315588
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   41
Bog'liq
qoshma gaplar substantsial talqin

Asosiy sintaktik birliklar.

 So‘z birikmasi va gap – sintaksisning asosiy birliklari. Shunga 

ko‘ra, sintaksis ikkiga bo‘linadi: 

1)

 



so‘z birikmasi sintaksisi; 

2)

 



gap sintaksisi. 

So‘zning  nutqda  o‘zaro  aloqaga  kirishuvidan  so‘z  qo‘shilmasi  vujudga  keladi.  So‘z 

qo‘shilmasini ikki guruhga birlashtirish mumkin: 

1)

 



gap (

Osmon tip-tiniq

); 


2)

 

so‘z birikmasi (



tip-tiniq osmon

). 


Til  jamiyatda  aloqa  qilish,  axborot  uzatish  vositasi  hisoblanadi.  Axborot  uzatish  esa  gap 

orqali amalga oshiriladi. Demak, gap fikr ifodalaydi.  So‘z birikmasi  fikr emas, balki so‘z kabi 

tushuncha ifodalaydi. (Biroq so‘z birikmasi ifodalagan tushuncha so‘z ifodalagan tushunchadan 

farqlanadi.)  Кo‘rinadiki,    sintaksisning  bosh  birligi  gap,  so‘z  birikmasi  so‘z  kabi  bevosita  yoki 

bilvosita uning tashkil etuvchisidir. 

Sintaktik  birlik  –  gap  va  so‘z  birikmasi  –  so‘zning  qo‘shilishidan  hosil  bo‘lishi,  bu 

qo‘shilishning  esa  turli  vosita  (qo‘shimcha,  yordamchi  so‘z)  va  usul  (masalan,  tobe  aloqaning 

turi) orqali yuzaga kelishi sintaksisning boshqa sathlar bilan zich aloqada ekanligini ko‘rsatadi. 

Demak, nutqda: 

1)  so‘zlar  o‘zaro  sintaktik  aloqaga  kirishib,  tushuncha  ifodalovchi  birlik  –  so‘z  birikmasi 

vujudga keladi. So‘zlarning o‘zaro birikib, tushuncha ifodalovchi birlik hosil qilish qonuniyatini 

o‘rganish – so‘z birikmasi sintaksisining vazifasi; 

 2) so‘z fikr ifodalashga ixtisoslashgan nutqiy birlik – gapni shakllantiradi. Gap hosil qilish 

qonuniyati bilan gap sintaksisi mashg‘ul bo‘ladi. 




Download 458,74 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   41




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish