Qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti neft va gaz fakulteti «neft va gaz olishning texnologiyasi va texnikasi»

 
26.2.Ishlatuvchi quvurlarda tutish ishlarini olib boorish 
 
Tutish ishlari bir muncha ko‘proq mexnat talab qiluvchi ish. Sababsiz falokat 
sodir bo‘lmaydi. Quduqning ishlash rejimiga rioya qilmaslik va proflaktik tadbirlarni 
o‘z  vaqtida  o‘tkazmaslik  avariya  holatlarining  sodir  bo‘lishiga  sabab  bo‘ladi. 
Avariyani  bartaraf  etish  bilan  kon  yoki  tubdan  ta‘mirlash  ishlari  korxonalari 
shug‘ullanadi.  Kon  uncha  murakkab  bo‘lmagan  ishlarni  amalga  oshiradi:  nasos 
shtangasini  ,  kanatni,  jelonkani  va  ayrim  hollarda  quvurni  tutish  ishlarini  amalga 
oshiradi.  
Tutuvchi  instrumentlar  tuzilishi  va  turi  bo‘yicha  turli  xildir.  Quvurni  tutish 
uchun quvur tutgichlar, overshotlar, kolokol, metchiklar qo‘llaniladi; shtangani tutish 
uchun- shlislar, oveshotlar, kryuchkalar qo‘llaniladi; boshqa narsalarni tutish uchun- 
urochka, kryuchk, ershlar, shtronlar, magnit frezerlar va boshqalar qo‘llaniladi. 
 Tutuvchi instrumentlar quduqqa burg‘ilash yoki nasos kompressor quvurlari 
bilan tushuriladi. Ayrim instrumentlar shtangani yoki chuqurlik nasosini tutish uchun 
nasos shtangalar yordamida tushiriladi. 
Quduqqa  tutuvchi  instrument  tushirilishdan  oldin,  ishlatuvchi  quvurlar 
tizmasini  holatini  va  quduqqa  qolgan  narsaning  boshini  bilish  maqsadida  pechat 
tushiriladi.  Pechat  orqali  quduqqa  yotgan  narsani  holati  o‘rganilib,  shunga  qarab 
tutuvchi instrument tanlanadi.  
Quvurni  tutish  uchun  qo‘llaniladigan  asosiy  instrument  bu-  quvur  tutqich 
hisoblanadi.  Ular  ichki  quvur  tutgichlar  ya‘ni  tushgan  quvur  ichki  qismidan  tutish 
uchun,  tashqi  quvur  tutqichlar  quvurini  tashqi  tomondan  muftasidan  tutish  uchun 
mo‘ljallangan  bo‘ladi.Yuqori  qismi  singan  yoki  muftasi  olinib  ketgan  nasos  – 
kompressor quvurini tutish uchun tutgich kalokollardan foydalaniladi.