Педагогика факультети “бошланғич таълим” кафедраси

 

 

«Galereyani aylanish» metodi 

Kichik guruhlaming hamma a‘zolariga bitta muammo taklif etiladi. Har bir guruh 

10  minut  davomida  o‗z  fikrlarini  yozadi-da,  javoblar  zikr  etilgan  varaqiami 

ikkinchi  guruh  bilan  almashtiradi.  Keyingi  guruh  oldingi  guruhning  javoblarini 

baholashi va javob tugal bo‗lmasa, o‗z variantini taklif etishi kerak. 

«Munozara» metodi 

Munozara - bu ikki yoki bundan ko‗proq kishilaming keskin chegaralangan 

qoidalar  doirasida  og‗zaki  ravishda  o‗zaro  olib  bo-  radigan  bahsi,  munozarasi, 

masala talashuvidir. Uning asosida kam- dan-kam hollarda yashirin mo‗ljal pinhon 

yotadi, bu o‗rinda faqat nazariy qiziqish va oqillik bilan keltirilgan dalil yordamida 

oppo-  nentdan  ustun  kelish  ishtiyoqi  bo‗ladi.  Munozara  nazariy  a  yoki  g‗oyalami 

targ'ib  qilish  maqsadida  emas,  balki  mamnun  bo‗lish  va  qatnashchilarga  bilim 

berish  maqsadida  olib  boriladi.  Munozara  mavzui  hamisha  taklif  ko‗rinishida 

maydonga  qo‗yilishi  kerak,  gap  namalar  to‗g‗risida  ketayotgani  juda  ham  aniq-

ravshan  bo‗lishi  uchun  esa  jumlalami  sinchiklab  tuzib  olish  lozim.  Munozarada, 

hech  bo‗lmaganda,  ikki  nafar  so‗zlovchi  va  rais  qatnashadi.  Qatnashchi-  laming 

biri taklifni qo‗llab-quwatlab chiqsa (munozarani ochuvchi kishi), ikkinchisi  - bu 

taklifga  qarshi  boiib  chiqadi  -  opponent  bo‗ladi.  Munozaralarda  boshqalar  ham 

biror tomon tarafdori bo‗lib so‗zga chiqishi mumkin. 

Munozara  ochuvchi  kishi  va  opponent,  shuningdek  qo‗shimcha  ravishda  so‗zga 

chiqadiganlar  o‗z  so‗zlarini  oldindan  tayyorlab  olishlari  kerak.  Har  bir  kishi 

muayyan  vaqt  davomida,  odatda,  15  daqiqa  so‗zlaydi,  har  qaysi  tomondan 

qo‗shimcha ravishda so‗zga chiquvchilar ko‗p deganda 2 kishi bo‗lishi va ulaming 

so‗zlash vaqti 5 daqiqadan ortmasligi kerak. Munozara ochilishidan oldingi yarim 

soat  davomida  guruhning  har  bir  a‘zosi  uning  mavzui  yuzasidan  fikr  bildirishi  - 

unga qo‗shilishi yoki qarshi chiqishi mumkin. Bunga 3 daqiqa beriladi, ikki marta 

---

57 

 

 

so‗zga chiqish ruxsat etilmaydi. So‗zga chiquvchilarning hammasi raisga murojaat 

qilishadi, uning qarori uzil-kesil bo‗lib hisoblanadi. 

So‗zga chiqish tartibi quyidagicha: 

munozarani ochuvchi; 

opponent; 

munozarani ochuvchining yordamchilari, agar ular bo‗Isa; 

opponent yordamchilari; 

sinfdagilaming so‗zga chiqishi; 

munozarani ochuvchi. 

Raisning  asosiy  vazifasi  munozara  tartibiga  qattiq  amal  qilinishi  va 

so‗zlovchilaming  munozara  mavzuidan  chetga  ketmasligini  kuza-  tib  borishdan 

iborat.