O‗zbekistonrespublikasi oliyvao‗rtamaxsusta‘limvazirligi

Integrallashgan tizimlar 
Onalik  platalarida  ko‗p  narsa  chipsetga  bog‗liq.  U  ko‗p 
funktsiyalarni  bajaradi  va  yildan-yilga  uning  funktsiyalari  ko‗payib 
bormoqda.  Bir  necha  yil  avval  kompyuterlarda  diskli  kontrollyorning 
sho‗ba  platasini  topish  mumkin  edi  –  unga  hamma  diskovodlar  ulanardi. 
Hozir  bunday  plata  yo‗q.  Bu  kontrollyor  funktsiyasi  «shimoliy  ko‗prik» 
chipsetiga o‗tdi va hamma diskovodlar onalik platasiga to‗g‗ridan-to‗g‗ri 
ulanadigan  bo‗ldi.  Printer  ulanadigan  maxsus  plata  bilan  ham  shunday 
bo‗ldi. Hozirgi paytda tashqi qurilmalar ulanadigan hamma portlar onalik 
platasi tarkibiga kirdi. 
Chipsetlar  rivojlanmoqda  va  integratsiya  davom  etmoqda.  Bugungi 
kunda  chipsetlari  videokarta  va  (yoki)  tovush  kartasi  funktsiyasini 
bajarish  qobiliyatiga  ega  bo‗lgan  onalik  platalari  tobora  ko‗proq 

---

155 
 
uchramoqda. Odatda bunday onalik platalarida arzon narxli kompyuterlar 
yig‗iladi.  Integrallashgan  tovush  va  videoga  ega  bo‗lgan  onalik  platasi, 
alohida  sotib  olinadigan  uchta  shunday  komponentlar  summasidan 
arzonroq turadi. 
 
 
4.6-rasm. Gigabyte GA-8SRX onalik platasi 
(Sis 645 chipseti, Socket 478 protsessori uchun bo‗linma, shina chastotasi 
-  400  MGts,  FSB  chastotasi  –  200  MGts,  AGPx4,  DDR  uchun  uchta 
bo‗linma, PCI uchun oltita bo‗linma, USB uchun to‗rtta bo‗linma, Form-
faktor – ATX)