O‘zbekiston Respubllkasi Xalq ta'limi vazirligi tasdiqlagan

4. Butun sonlar yig‘indisivabutunsonlarberilganilov
bo‘lsin. Ular va ular orasidagi bar ilova yaratamiz. Buning uchun yangi ilova yaratamiz va unga uchta Label,
ikkita Edit va bitta Button obyektini joylaymiz. Ularning joylashishi va xossalari quyidagi rasmda berilgan.
Sonlar yig‘indisiniButton1tugmasinihisoblashbosgandaamalga oshadi. Uni ilovaga kiritish uchun bu tugmani ikki marta bosamiz. Natijada ekranda dastur matni oynasi paydo bo‘ladi. undagi yozuvlar bilan tanishaylik:

procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject); begin end;

Bu Paskal tilida yozilgan oddiy protsedura bo‘lib, hozircha u bo‘sh. Demak, biz ilova oynasi Form1 ga joylangan Button1ni bosganimizda ilova boshqaruvni TForm1.Button1Click nomli protseduraga o‘tkazar ekan. Bu protseduraga u qilishi kerak bo‘lgan ishni bajaradigan operatorlarni kiritamiz: protseduraning to‘liq ko‘rinishi quyida keltirilgan:
procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject); var i,m,n,s:integer;

108

begin m:=Strtoint(Edit1.Text); n:=Strtoint(Edit2.Text);
s:=0; for i:=m to n do s:=s+i;

Label3.Caption:='Yig‘'indi:end;'+Intto

Protseduraning ikkinchi satrida var operatori yordamida to‘rtta butun son turidagi o‘zgaruvchi tavsiflangan. Uchinchi satrdan protseduraning tanasi boshlanadi. Unda bajariluvchi operatorlar joylashgan bo‘ladi. to‘rtinchi satrda Edit1 maydonchasiga kiritilgan son butun son turiga aylantirilib, m o‘zgaruvchiga beriladi. Beshinchi satrda Edit2 ga kiritilgan son n o‘zgaruvchiga beriladi.

Oltinchi satrda yig‘indio‘zgaruvchigsaqlanadigbosh qiymat: 0 beriladi. Yettinchi sat Sakkizinchi satrda topilganLabel3orqali ilovayig‘ind oynasiga chiqaradi. To‘qqizinchi satrdagi operator protsedura tugaganini

bildiradi.
Ilovani ishga tushirib uning ishini kuzatamiz.