O`zbekiston respublikasi xalq ta'limi vazirligi

Mehnat bozori-ishchi kuchi bozori bo`lib, uning asosiy sharti bozor munosabatlarida ishchi kuchining erkinligi u o`z malakasi va imkoniyati doirasida ijtimoiy faoliyatning hohlagan sohasida shartnomaviy asosda ishlay olishi, moddiy manfaatdorlikning shakl va miqdorini belgilay olishda ishtirok eta olishi kabilardir.
Mehnat bozorining asosiy yuzaga chiqish shakli mehnat birjalaridir. U ishlab chiqaruvchilar bilan ishchi kuchlarini bog`lovchi zvenodir. Ular faqat ishsiz yoki yosh mutaxassislarga ularga xos ish joylarini topib berish, xo`jaliklardagi bo`sh ish joylarini ishchi kuchi bilan ta'minlash bilangina emas, ayni vaqtda ishchi kuchlarini qayta tayyorlash bilan ham shug`ullanadi. Shu bilan ijtimoiy ishlab chiqarishning samaradorligiga ta'sir ko`rsatadi.
Kapital bozorini mohiyatiga ko`ra yuzaga chiqish shakli kreditdan iborat bo`lgan csuda kapitallari bozoridan iborat. Ssuda kapitali, uning sub'ekti bank tomonidan qarz oluvchiga ma'lum muddatga, muayyan hajmdagi foiz ko`rinishdagi daromadlar to`lovi evaziga beriladi. Bu naqd pul shaklida bo`ladi.
Bozor iqtisodiyotiga xos fond bozori boshqa. U bozor munosabatlarining sub'ekti bilan ishlab chiqarish, xizmat ko`rsatish korxonalari, firmalar, ularning shahobchalari, inshoatlar, turar joy fondlari va boshqalar asosan ko`zgalmas mulk ob'ektlarining bozoridan iborat bo`lib, u asosan kim oshdi savdosi (auktsionlar) orqali amalga oshiriladi.
Rivojlangan mamlakatlarda bozorning bu turi keng miqyosda amal qiladi. Bizda esa endigina shakllanmoqda, chunki ular uzoq yillar davomida tovar-pul munosabatlariga tushmagan .
Hozir amalga oshirilayotgan mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirishning mexanizmi sifatida fond bozori shakllanib, kengaya bormoqda. Davlat uy-joy fondi, kichik savdo, umumiy ovqatlanish, xizmat ko`rsatish korxonalari, zarar bilan ishlayotgan xo`jaliklar, bitmay yotgan qurilish va inshoatlar shu bozor qoidalariga ko`ra sotilishi tashkil qilinmoqda.
Respublikamizda bu bozor munosabatlari albatta ijtimoiy adolat va himoya vositalariga asoslangan holda amalga oshirilmoqda.