O‘zbekiston respublikasi qishloq va suv xo‘jaligi vazirligi toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti

6-chizma. Lizing shartnomasini bosqichlari 
Tuzilayotgan shartnomalarning haqiqiyligi va foydaliligi ko‘p jihatdan 
shartnoma ishlarining aniq tashkil etilishiga bog‘liq bo‘ladi. 
 
Qisqa xulosalar 
Lizing mexanizmi samaradorligi yuqori bo‘lishining asosiy shartlaridan 
biri hozirgi kunda O‘zbekistonda faoliyat ko‘rsatayotgan o‘zaro aloqa qiluvchi 
xo‘jalik subyektlarining huquqiy jihatdan ishonchli ta’minlanishi hisoblanadi. 
Lizing munosabatlarining asosi shartnoma bo‘lib, bunda ikki yoki undan 
ortiq shaxslarning huquq va majburiyatlarini o‘rnatish, o‘zgartirish yoki 
to‘xtatish to‘g‘risidagi kelishuvi tushuniladi. U lizing bitimi subyektlari 
faoliyatining eng muhim shartlarini, ularning mamlakatda amal qiluvchi 
qonunlarga va o‘z zimmasiga olgan majburiyatlariga rioya qilishini belgilab 
beradi. Lizing bitimida ishtirok etuvchi tomonlarning huquq va majburiyatlari 
O‘zbekiston Respublikasining “Lizing to‘g‘risidagi” Qonunida belgilangan. 
Lizing bitimlarini amalga oshirishning muhim shartlaridan biri 
shartnomada ko‘rsatilgan majburiyatlarning o‘z vaqtida bajarilishi hisoblanadi. 
Kelishmovchilik 
bayonnomasi
Shartnoma tuzish 
taklifi 
Taklifni 
qabul qilish 
Shartnoma shartlarini 
avvaldan kelishib olish 
Shartnomani bajarish
Shartnoma 
kuchga kirishi
Shartnoma 
imzolash
Baxslarni xal 
qilish
Shartlarni o’zgartirish va shartlarni 
bekor qilish 
Shartnomani uzaytirish yoki 
bekor qilish 

---

32 
Lizing shartnomasi bo‘yicha majburiyatlar iqtisodiy zararlarni qoplash va 
jarimani to‘lash shaklida aks ettirilib, ularni zararlarsiz to‘latish ham mumkin. 
 
Nazorat va muhokama uchun savollar 
1. O‘zbekiston Respublikasida lizing faoliyatini tartibga soluvchi qanday 
qonun hujjatlari mavjud? 
2. Kredit va lizing mexanizmini bir-biridan farqlovchi xususiyatlarini 
aytib bering. 
3. Ijara va lizing munosabatlarining asosiy o‘xshashlik va farqlarini sanab 
bering. 
4. O‘zbekiston Respublikasining “Lizing to‘g‘risidagi” Qonuni, jumladan, 
2002 - yil 13 - dekabrda kiritilgan o‘zgartirish va qo‘shimchalarning asosiy 
qoidalarini aytib bering. 
5. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2002 yil 28 avgustdagi 
“Lizing tizimini rivojlantirishni rag‘batlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risidagi” 
Farmoniga asosan lizing bitimi ishtirokchilariga qanday soliq imtiyozlari ko‘zda 
tutilgan? 
6. Lizing shartnomasining asosiy jihatlarini sanab bering. 
7. Lizing bitimi ishtirokchilarining lizing shartnomasiga asosan huquq va 
majburiyatlarini yoritib bering. 
8. Lizing shartnomasini tuzish jarayonining asosiy bosqichlari haqida 
gapirib bering. 
9. Lizing shartnomasi shartlarini buzuvchilarga nisbatan qonunchilikda 
ko‘zda tutilgan qoidalarni tavsiflab bering. 
10. Lizing shartnomasini bekor qilishga nimalar asos bo‘lishi mumkin?