O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta

t

i_w = ⁰

t₁

_ T₀

q<sub>0

:</sub> T₁

q₁


t
t₁

bu ko’rsatkichning to’g’ri nisbatini ham olish mumkin

, lekin bu holda

0

chiqqan natija qay darajada mehnat talabi o’zgarganligini aks ettiradi, ya’ni:

t
it  ¹

to

_ T₁

q<sub>1

:</sub> T₀

q₀

Demak, bu indekslar orasida ham teskari bog’liqlik mavjud.

i = 1

i
w

t

Bir xil turdagi mahsulot ishlab chiqaradigan korxonalar, birlashma bo’yicha umumiy mehnat unumdorligi natural indeksi hisoblanadi:

Iw = ^W1

_ ^q_{1 :} ^q0

^W0 ^T1 ^T0

Bu erda hisobot davridagi mehnat unumdorligining o’rtacha darajasi bazis davridagi mehnat unumdorligining o’rtacha darajasi bilan qiyoslanadi.

Bir turdagi iste’mol qiymatiga ega bo’lgan, lekin ayrim parametrlar bilan farqlanadigan mahsulot ishlab chiqarish korxonalari bo’yicha mehnat unumdorligi dinamikasi o’zgarishi shartli-natura indeksi yordamida o’rganiladi:

Iw = ^W1

_{ }^q₁^k _{: }q₀ k

^W0 ^T1 ^T0

Natura va shartli natura-shakldagi indekslarning afzalligi shundaki, ular eng avval jonli mehnat unumdorligi dinamikasini ifodalaydi. Bundan tashqari, mahsulotni o’lchashning natura va shartli natura-shakldagi indekslarining o’tgan asr 50-yillari birliklarini qo’llash, bu indekslarni hisoblash va bir xil mahsulot turlari bo’yicha belgilangan turli korxona, mintaqa va mamlakatdagi mehnat unumdorligi darajasini qiyoslash jarayonlarini soddalashtiradi. Shu bilan birga, mahsulotning natura va shartli-natura shaklidagi ko’rsatkichlaridan foydalanish mehnat unumdorligining natura va shartli-natura shaklidagi indekslarni qo’llash sohasini jiddiy cheklaydi; ular orasida alohida korxonalarda, iqtisodiyot tarmoqlarida va butun mamlakat iqtisodiyotida unumdorlik dinamikasini o’rganish deyarli mumkin emas: