O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta'lim vazirligi

15-Ma‟ruza: ISHBILARMON VA BIZNESMENLAR TARBIYASINING 
PEDAGOGIK ASOSLARI 
 
Reja 
 
1.  Ishbilarmonlarni  tarbiyalashga  maqsadli  yondashish  va  obrо‗  talablikdagi  elementlar 
tо‗siqlarni yengish. 
2. Standart va ijodkorlik. 
3. Insoniyatning axloqiy qoidalari 
 
Tayanch  iboralar:  Ishbilarmonlarni  tarbiyalash,  standart  va  ijodkorlik,  mehnat 
tarbiyasining  ahamiyati,  pedagogik  etika,  etika  talablari,  pedagogik  etikaning  shartlari,  talabaga 
ta‘sir qilishning ahamiyati. 
 
1.  Ishbilarmonlarni tarbiyalashga maqsadli yondoshish va obrо„ talablikdagi 
elementlar tо„siqlarni yengish 
 
Inson tarbiyasi mehnatda namoyon bо‗ladi va va uning о‗z ishiga va u orqali jamiyatga, 
kishilarga,  predmetlarga  va  mehnat  mahsulotlariga,  shuningdek,  mehnat  faoliyati  jarayoniga 
bо‗lgan munosabatida kо‗rinadi. 
Bu  munosabatda  inson  hulqi  shakllanadi  va  uning  dunyoqarashini  shakllanishiga  ta‘sir 
kо‗rsatadi  bundan  tashqari,  mehnat  jarayonida  insonning  aqliy  qobiliyati  rivojlanadi,  chunki, 
mehnat  jarayoni  mehnatni  tashkil  etish,  rejalashtirish,  nazoratni  amalga  oshirish,  boshqarish  va 
boshqa  kо‗plab  vazifalarni  aqliy  faoliyat  bilan  bog‗liq  holda  masalalarni  о‗ylab  olishni  talab 
etadi. 
Mehnat jarayonida inson о‗zining jismoniy kuchlarini rivojlantiradi, takomillashtiradi va 
о‗zining  harakatini  yо‗lga  soladi,  shuningdek,  sezgi  organlar  chaqqonlik,  chidamlik,  harakatini 
koordinatsiya etish, bu ayniqsa ishbilarmonlar uchun muhimdir. Oqibat natijasida inson mehnati 
ijodiy  quvonishni  anglaydi,  о‗zining  qо‗li  bilan  chiroyli  predmetlar  yaratadi.  Mehnatning  bu 
tarbiyaviy  imkoniyatlari  shaxsning  har  tomonlama  rivojlanishida  mehnat  tarbiyasi  muhim  omil 
bо‗ladi. Ammo, lekin har qanday mehnatda ham bu imkoniyatlar bо‗lavermaydi, majbur etishdan 
ozod  bо‗lishi  kerak.  Majburiy  mehnat,  jamoaga  motivatsiyasi  bо‗lmagan  mehnat,  insonga 
qoniqish xosil etmaydigan mehnat insonning rivojlanishiga va tarbiyasiga ta‘sir kо‗rsatmaydi.  
Pedagogik  jihatdan  tо‗g‗ri  tashkil  etilgan  talaba  mehnati  uning  о‗zining  faoliyatiga 
munosabati  bо‗libgina  qolmay,  balki  boshqalarga  ham,  umuman  jamiyatga  ham  foydaligini 
shakllantiradi.  Talaba  faqat  mehnatda  shaxs  sifatida,  fuqaro  sifatida  umumiy  foydani 
shakllantiradi.  Mehnat  tarbiyasining  maqsadlari,  vazifalari  va  mazmunini  hozirgi  bosqichda 
ishbilarmonlar  ilmiy-texnika  taraqqiyoti,  shuningdek  bozor  munosabatlarining  rivojlanishi 
tendensiyasi sharoitlaridan izlash zarur bо‗ladi. 
Mehnat  tarbiyasining  asosiy  maqsadi  -  shaxsning  har  tomonlama  kamol  topishidir. 
Ishbilarmonlarning  tarbiyasining  maqsadi  faqat  mehnatga  bо‗lgan  munosabatini  shakllantirish 
bо‗libgina  qolmay,  balki  uni  bilimli,  aql  va  mahorat  bilan  qurollantirish,  iqtisodchi  kasbini 
tanlagani uchun qobiliyatini rivojlantirish zarur. 
Mehnat  tarbiyasining  asosiy  vazifasi  -  talabalarning  mehnatga  psixologik  jihatdan  va 
amaliy tomondan hozirgi zamon bozor munosabati talabiga mos ravishda tarbiyalash iborat. 

---