O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi

oqsil kristallari qora rangda, qolgan qismi pushti rangda bo`ladi. 

3.6. Bakteriyalarning spora hosil qilishi 

 

 Prokariotlar  olamida  endospora  hosil  qiluvchi  bakteriyalar  topilgan.  Bunday  spora  hosil  qiluvchi  bakteriyalar 

batsillalar deyiladi. Spora hosil qilish xususiyatiga ega bo`lgan bakteriyalar (tayoqchasimon)  Bacillus, Clostridium, 

Desulfotomaculum,  Sporolactobacillus  avlodiga  kiradi,  shu  bilan  birga  ularga  ba'zi  sharsimon  sartsinalar  ham 

kiradi. 

 

Spora vegetativ hujayraning ichida hosil bo`ladi. Odatda bitta endospora hosil bo`ladi. Spora vegetativ hujayradan 

sitologik,  fiziologik  va  kimyoviy  xususiyatlari  bilan  farq  qiladi.  Spora  vegetativ  hujayraga  nisbatan  yuqori  nur 

sindirish  ko`rsatkichiga  ega  bo`lib,  oddiy  usullarda  bo`yalmaydi.  Ular  murakkab,  ko`p  qavatli  qobiqqa  ega.  Ularda 

tashqi  va  ichki  hamda  qalin  korteks  qavatlari  mavjuddir.  Ko`pgina  bakteriyalarning  tashqi  qavati  ustida  yana  bir 

struktura - ekzosporium qavati bor. 

 

Fiziologik jihatdan prokariotlarning sporalari modda almashinuv faolligi ancha pastligi bilan xarakterlanadi. Ular 

vegetativ  hujayraga  nisbatan  har  xil  faktorlarga:  yuqori  va  past  temperaturaga,  radiatsiyaga,  mexanik  ta'sirlar  va 

hokazolarga o`ta chidamli bo`ladi.  

 

Sporalarda  dipikolin  kislotasi  va  yuqori  miqdorda  kaltsiy  ionlari  topilgan.  Ko`pgina  batsillalarda  spora  hosil 

bo`lishida  hujayra  shakli  o`zgarmaydi.  Bu  batsillyar    spora  hosil  qilish  tipi  Baciilus  avlodi  vakillarida  kuzatiladi.