O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti


Artikulyatsiya apparatini rivojlantirish



Download 380,41 Kb.
Pdf ko'rish
bet27/51
Sana28.11.2020
Hajmi380,41 Kb.
#52908
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   51
Bog'liq
maktabgacha talimda nutq va ozga tilga orgatish

 


 

44

Artikulyatsiya apparatini rivojlantirish 

 

Nutq  tovushlari  og‘iz  bo‘shlig‘ida  shakllanadi.  Og‘izning 



shakli  va  hajmi  artikulyatsiya  a’zolari  (lablar,  til,  pastki  jag‘, 

yumshoq  tanglay)  harakatining  holatiga  bog‘liq  bo‘ladi. 

Tovushlarni  talaffuz  etishda  nutq  a’zolarining  to‘g‘ri  holati  va 

harakati artikulyatsiya deb ataladi. 

Artikulyatsiya  apparati  tuzilishining  buzilishi  (masalan,  til 

yuganchasining  kaltaligi,  yuqorigi  va  pastki  tishlarning  bir-biriga 

jipslashmasligi,  tanglayning  haddan  tashqari  yuqori  yoki  past 

joylashganligi  va  hokazolar)  tovush  talaffuzining  noto‘g‘ri 

shakllanishiga  sabab  bo‘ladigan  omillardan  biridir.  Biroq  bolalar 

artikulyatsiya  apparati  a’zolarining  to‘g‘ri  harakatlanishiga, 

eshituv  diqqatining  yaxshi  rivojlanganligiga  qaramay,  tovush 

talaffuzida kamchiliklar mavjud bo‘ladi. 

Bolada 

artikulyatsiya 

apparati 

harakatining 

takomillashganligi  (tilning  kam  harakatchanligi)  ham  tovushning 

noto‘g‘ri  talaffuz  etilishiga  sabab  bo‘ladi.  Shuning  uchun 

tarbiyachi 

oldida 


quyidagi 

vazifalar 

turadi: 

1) 


tilning 

harakatchanligini rivojlantirish (tilni keng va tor qilish, keng tilni 

pastki  tish  orqasida  ushlab  turish,  yuqorigi  tishlar  orqasiga 

ko‘tarish,  og‘iz  ichkarisiga,  orqaga  surish  va  hokazolar);  2) 

lablarning  harakatini  rivojlantirish  (lablarni  oldinga  cho‘za 

olishga,  dumaloq  holga  keltirishga,  jilmayish  holatiga  keltirish, 

pastki  lab  bilan  yuqorigi  oldingi  tishlar  oralig‘ida  tirqish  hosil 

qilish);  3)  pastki  jag‘ni  ma’lum  holatda  ushlab  turishni 

rivojlantirish.  

 



 

45


Download 380,41 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   51




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish