O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

 

---

78 
3.6. Maydonni qurilishga tayyorlash, uni jihozlash 
Qurilish maydonini tayyorlash va jihozlashga quyidagilar kiradi: 

qurilish maydoniga olib boradigan vaqtincha yo‘llar va 
yo‘lkalarni qurish; 

vaqtinchalik kommunikatsiyalarni o‘tkazish; 

qurilish mashinalari turadigan maydonchalarni qurish; 

qurilish maydoni atrofini to‘sish; 

vaqtinchalik maishiy-xizmat xonalarni tayyorlash. 
Vaqtinchalik yo‘llarni qurish
qurilish maydonchasi muhandislik 
ta’minotining tarkibiy qismi hisoblanadi. Yuklarni qurilish maydonchasiga 
keltirish va undan boshqa joylarga tashishda mavjud yo‘l tarmog‘idan maksimal 
foydalanish hamda faqat zarur bo‘lgandagina vaqtinchalik yo‘llarni qurishni 
nazarda tutish kerak, bu yo‘llarni ikki tomonlama harakat uchun qurish; bir 
tomonlama yo‘llar qurishga xalqali harakat tashkil etilganda yo‘l qo‘yiladi. Ikki 
tomonlama harakatda grunt tashish yo‘lining harakatlanish qismi kengligi 6 m 
bo‘lishi, bir tomonlama xarakatda – 3,5 m, yo‘l yoqasi (obochina) ning eni kamida 
1m bo‘lishi kerak. Qurilish maydonchasining tor sharoitlarida yo‘l cheti 
(obochina)ning eni 0,5 m gacha kamaytirilishi mumkin. Qoplamasi bo‘lmagan 
yo‘llarda yo‘l cheti nazarda tutilmaydi (3.17-rasm). 
3.17-rasm. Vaqtinchalik yo‘llar

---

79 
Qurilish maydonchasida yo‘llarning minimal radiusi 15 m, eng katta qiyaligi 
– 8% bo‘lishiga yo‘l qo‘yiladi. Yo‘llarni chuqur joylar (qazilmalar)da qurganda 
suv oqishini ta’minlash uchun nishabligi 3% dan kam bo‘lmagan ariq (kyuvet)lar 
qurish zarur. 
Tayyorgarlik davrida 
vaqtinchalik kommunikatsiyalar tarmog‘i
o‘tkaziladi.Unga vaqtinchalik suv ta’minot liniyasi, yong‘inga qarshi suv quvurlari 
bilan birgalikda, issiqlik ta’minoti, hamma yordamchi xonalarga va binolarga, 
elektromexanizmlar o‘rnatilgan joylarga, elektroenergiya o‘tkazish elektr ta’minoti 
kiradi. Ish yurituvchi (prorab) xonasi telefon va dispetcherlik aloqasi bilan 
ta’minlangan bo‘lishi kerak. Magistral kanalizatsiya tarmog‘iga o‘lanish imkoni 
bo‘lmagan hollarda septiklar (er osti tindirgichlari) o‘rnatiladi. 
Qurilish maydonchasida