O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti to’rtko’l fakulteti

O’zlashtirishni mustahkamlash

• 
  Ma‘lumotlar bazasini boshqarish tizimini (MBBT) maxsus for-
  
• 
  matli tuzilmaga ega fayllari bilan ishlaydigan maxsus dasturiy vositadir.
  
• 
  Zamonaviy MBBT turli ma‘lumotlar (rakamli, matnli, grafik, tovushli, video va boshqa) ni fayl holatida saqlash imkoniyatiga ega.
  
• 
  Axborotlar ma‘lumotlar bazasida jadval ko’rinishida saqlanadi.
  
• 
  Har bir jadval tuzilmaga ega bo’lib, uning tuzilmasi maydonlar
  
• 
  tarkibi va xususiyatlari bilan aniqlanadi. Maydonlarning asosiy xususiyatlari maydon turi va o’lchami bilan belgilanadi.
  
• 
  Jadvallarda saqlanayotgan ma‘lumotlarni o’zgartirish, olib tashlash
  
• 
  saralash, filtrdan utkazish, ko’paytirish va ular ustida boshqa turdagi operatsiyalar utkazish mumkin. Operatsiyalarni avtomatlashtirish uchun esa maxsus ob‘ekt sanalmish «surov» ni qo’llash mumkin.
  
• 
  MBBT Access da «surov» maxsus «namunaviy surov blankasi» orqali amalga oshiriladi.
  

«Surov» asosida vaqtincha natijaviy jadval tuziladi va bu jadvalga binoan yangi jadval tuzish yoki mavjud jadvalni o’zgartirish mumkin bo’ladi.

• 
  Jadvalga ma‘lumotlarni kiritish yoki uni ko’rish uchun maxsus
  
• 
  ob‘ekt sanalmish «Форма» xizmat qiladi. Форма –ekran ob‘ekti deyiladi. Форма tuzilmasi qism va boshqarish elementlaridan tashkil topadi. Formani tashkil qilish avtomatik ravishda, yarim avtomatik holda (Мастер yordamida) va kulda (конструктор tartibida) bajariladi.
  
• 
  Hujjatni chop etish jarayonida kogozdagi hujjat –hisobot paydo bo’ladi. Hisobot ham xuddi forma kabi qism va boshqarish elementlaridan tashkil topadi. Hisobotni ham avtomatik tarzda (автоотчёт yordamida), yarim avtomatik (Мастер yordamida) va qo’lda (конструктор tartibida) joriy qilish mumkin.
  
• 
  Jadval, surov, форма va hisobot–ma‘lumotlar bazasining asosiy ob‘ektlari sanaladi. Ularni ma‘lumotlar bazasini tuzuvchi tashkil qiladi. Foydalanuvchi esa ushbu ob‘ektlarni tuzilmasiga xalal bermagan holda ish yuritishi lozim.
  
• 
  Ma‘lumotlar bazasini tashkil qiluvchi yana ikkita kushimcha ob‘ekt Макрос va Модулni ham ishlab chikkan. Bu ob‘ektlar ma‘lumotlar bazasini boshqarishda standart vositalar yetishmasa askotadi. Макрос lar orqali makrobuyruklar tashkil kilinadi. Модул lar orqali Visual Basic dasturlash muxitida dastur protseduralari tashkil kilinib, ular nostandart operatsiyalarni bajarishda ishtirok etadi.