O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi Termiz Davlat Universiteti Sirtqi fakulteti Boshlang‘ich ta’lim va sport-tarbiyaviy ish ta’lim yo‘nalishi

Kirish.

Boshlang’ich sinf o'qituvchisining metodik matematik tayyorgarligi deyilganda biz uni ilmiy dunyoqarash asosida matematika o'qitish metodikasi bo'yicha umumiy psixologik pedogogik va matematik tayyorgarlik bilan uzviy bog’lanishda tayyorlanishini tushunamiz. Metodik matematik tayyorgarlik boshlangich sinflar o'qituvchisini tayyorlashning tarkibiy qismi bo'lib, unga ta’limiy-tarbiyaviy faoliyatida ajralgan holda qarash mumkin emas. Ikkinchi tomondan, boshlang’ich sinflarga matematika o'qitish birinchi bosqichdir, ya’ni bolalarni navbatdagi maktab matematika kursini o'zlashtirishga tayyorlash bosqichidir yoki matematikadan tayyorgarligidir. Matematikadan boshlangich ta’limning bu ikki jihati o'qitish metodikasida o'zining munosib aksini topishi lozim. Boshlang’ich matematika kursi, bir tomondan, bilimlarning boshqa sohalarida foydalaniladi va bolalarning rivojlanishiga yordam beradi. Shu bilan boshlang’ich bilimlar yagona majmuasini yaratadi, ikkinchi tomondan, zaruriy metodologik tasavvurlarini va fikirlashni mantiqiy tuzilishlarini shakillantirishga yo'naltirilgan.

Bolalikning mana shu davrida shakillantirilmagan bilimlar poydevorini keyinchalik to'ldirish juda qiyin shu sababli, boshlang’ich ta’lim metodikasining asosiy vazifalaridan biri o'qitishning yetarlicha yuqori rivojlantiruvchi samaradorligini oshirishni ta'minlash bolalarnng aqliy rivojlanishlariga ta’sirlarini jadallashtirishdan iborat.

Hozirgi kunda davlatimiz tomonidan boshlang’ich ta’limni rivojlantirishga ayniqsa boshlang’ich sinf o’qtuvchilarini tayyorlashga katta e‟tibor berilmoqda. Umumta’lim maktablarida boshlang’ich sinf o’qtuvchilari uchun barcha sharoitlar yaratilgan. Boshlang’ich sinf o’qtuvchilari yosh o’quvchilarga shu kunning talabi darajasida ta’lim tarbiya berishlari uchun, ular boshlang’ich sinflarda matematika o’qitishning pedagogik va didaktik tamoyillarini yaxshi bilishlari kerak. Bitiruv malakaviy ishi uchun mavzu tanlashda va uni yozishda yuqoridagi fikirlarga asoslangan. Ushbu bitiruv malakaviy ishini yozishda metodik adabiyotlardan ilg’or boshlang’ich sinf o’qtuvchilarining ish tajribalaridan unumli foydalangan. Natijada u boshlang’ich sinflarda matematika o’qitishning pedagogik va didaktik tamoyillarini atroflicha yoritib bera olgan.

Boshlang’ich sinflarda ta’lim-tarbiyaviy vazifalar, nazariy bilimlar tizimi asosidagina hal etilishi mumkin. Bu bilimlar ilmiy dunyoqarash psixologiya didaktika va ularning xususiyatlarini o'z ichiga oluvchi metodologik o'qitish nazariyasini tashkil qiladi. Biroq birgina nazariy bilimlarining o'zi har qanday boshqa faoliyatga tayyorlanishdagi kabi yetarli emas. O'qitishning mazmuni va o'quvchilarning aqliy faoliyatini rivojlantirishga ta’sir etadigan u yoki bu o'quv varianti uchun eng samarali usullarini qo'llashni bilishi, darsga tayyorlanishda yoki darsning o'zida yuzaga keladigon aniq metodik vazifalarini hal etishni bilish zarurdir. Boshlang’ich sinf o’qituvchisi boshlang’ich sinflarda matematika o’qitishning pedagogik va didaktik tamoyillarini to’liq bilsagina u o’quvchilarni matematika faniga qiziqtira oladi va ta’lim tarbiya ishlarini shu kunning talabi darajasida bajaradi. Shuning uchun ham bitiruv malakaviy ishning mavzusi hozirgi kunning dolzarb masalalaridan biridir.