O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

13.3. Gidning huquq va majburiyatlari, moddiy javobgarligi 
 
 
  Fanning avvalgi mavzularida gidga qo‘yilgan talablar, gid faoliyatini tashkil 
qilishning  o‘ziga  xosligi  ko‘rib  chiqilgan  edi.  Ushbu  rejada  gidning  huquqlari, 
majburiyatlari va moddiy javobgarligiga kengroq to‘xtalib o‘tamiz. 
Gid o‘z faoliyatini yuritishda quyidagilarga amal qiladi: 

  bajaradigan ishiga tegishli me’yoriy hujjatlarga; 

  bajaradigan ishi bo‘yicha uslubiy materiallarga; 

  korxona nizomiga; 

  lavozim yo‘riqnomasiga; 

  turistik firma direktorining buyruqlari va farmoyishlariga. 
Gid quyidagilarni bilishi kerak: 

  turizm industriyasining huquqiy va ijtimoiy asoslarini; 

  mintaqaning tarixi, madaniyati va geografiyasini; 

  tarixiy, madaniy, geografik diqqatga sazovor ob’ektlarni; 

  ekskursiya xizmatini tashkil qilish texnologiyasini; 

  xorijiy tilda ekskursiyani olib boruvchi gidlar chet tilini; 

  muzeylar va boshqa madaniy markazlarning ekspozitsiya materiallarini; 

   milliy va xorijiy etiketni; 

   shaxslararo muloqot qilish madaniyatini; 

   psixologiya asoslarini; 

   piyoda,  transportda  va  aralash  marshrutlarda  xizmat  ko‘rsatish 
qoidalarini; 

  shahar  va  shahar  tashqarisida,  yaqin  va  uzoq  marshrutlarda  ishlash 
qoidasini; 

  transport  vositalarida  turistlarni  (ekskursantlarni)  o‘zini  tutish  qoidasi 
haqidagi yo‘riqnomalarini; 

 
birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish qoidalarini; 

  favqulodda vaziyatlarda harakat jadvalini; 

---

263 
 

  hujjatlarni rasmiylashtirish va hisobotlarni tuzish tartibini; 

  iqtisodiyotni, mehnatni  va boshqaruvni tashkil etish asoslarini;  

  mehnat kodeksini; 

  mehnatni muhofaza qilish normalari, yong‘in xavfsizligi qoidalarini.