O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
109 
7 - mavzu. EKSKURSIYA XIZMATIDA OB’EKTLARNI  
KO‘RSATISH USULLARI  
 
7.1.  Ekskursiya xizmatida ob’ektlarni ko‘rsatishning vazifasi 
7.2.   Ob’ektlarni ko‘rsatishning turlari va o‘ziga xos xususiyatlari 
7.3.   Ob’ektlarni ko‘rsatishning usullari  
 
7.1. Ekskursiya xizmatida ob’ektlarni ko‘rsatishning  
vazifasi 
 
Ekskursiya  jarayonida  ob’ektlarni  ko‘rsatish  –  bu  ko‘rgazmalilik  tamoyilini 
amalga oshirish jarayoni bo‘lib, unda gid yordamida bir yoki bir nechta ob’ektlar 
bilan tanishib chiqiladi va ob’ektning mohiyati yoritiladi. 
Ekskursiya xizmatida ob’ektlarni ko‘rsatish bu ko‘rib-kuzatish orqali axborot 
olishning  ko‘prejali  jarayonidir.  Ushbu  jarayonda  ekskursantlar  harakati  aniq 
maqsad  va  ketma-ketlikda  amalga  oshiriladi,  ob’ektlarning  ko‘z  ilg‘amas 
jihatlariga  e’tibor  qaratilib,  tahlil  qilinadi.    Ekskursiya  jarayonida  ekskursantlar 
ob’ektlarni  to‘g‘ri  ko‘rishni,  kuzatishni  o‘rganadilar  bu  esa  ob’ektlarni 
ko‘rsatishning  asosiy  vazifasidir.  Yangi  ekskursiya  mavzusini  tayyorlashda 
ob’ektni  ko‘rsatishning  predmeti,  maqsadini  to‘g‘ri  belgilab,  mavzu  to‘liq 
yoritilishini  inobatga olish kerak.  
Ob’ektlarni  ko‘rsatish  insonning  mushohada  va  tomosha  qilish  kabi 
harakatlaridan  yuzaga  keladi.  Mushohada  va  tomosha  qilishda  ob’ektlarni  hech 
kim ko‘rsatmasa (gid bo‘lmasa), kuzatuvchi predmetlarni passiv qabul qiladi. 
Ob’ektlarni  ko‘rsatish  jarayonidan  farqli  ravishda  ularni  tomosha  qilish 
jarayonida  shunchaki  yuzaki  tanishib  chiqiladi.  Kishi  birovning  yordamisiz  biror 
bino, yodgorlik yoki muzey ekspozitsiyasining tashqi ko‘rinishini tomosha qilishi 
mumkin.  Agar  mutaxassis  tomonidan  ob’ekt  ko‘rsatilsa,  uning  alohida  qismlari, 
o‘ziga xosligini farqlaydi, tahlil qiladi. 
 

---

 
110 
 
 
 
 
 
 
 
7.1- rasm.  Ekskursiya xizmati jarayonida ob’ektlarni ko‘rsatish