O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Sotishdan  oldingi  va  sotishdan  keyingi  xizmatni  yaxshi-
lash uchun Internetdan foydalanish. Xizmatni tashkil qilish. 
Sotishdan  keyingi  xizmat  ko‘rsatish  mahsulot  siyosatining 
ajralmas  qismi  hisoblanadi.  U  mahsulotni  sotib olishdan  oldin va 
keyin mijozlarga taqdim etiladigan xizmatlarni anglatadi. Xizmat-
ning  maqsadi  –  mijozlarga  mavjud  mahsulotni  taklif  qilish  va 
ularga undan maksimal darajada foydalanishga yordam berisdir. 

---

230 
Marketing  vositasi  sifatida  xizmatning  asosiy  vazifalari  mi-
jozlarni  jalb  qilish,  mahsulot  sotishni  qo‘llab-quvvatlash  va 
rivojlantirish,  mijozlarni  xabardor  qilish  hisoblanadi.  Xizmat 
ko‘rsatish  tufayli  kompaniya  mijozlar  bilan  qulay  ishonchli 
munosabatlarni  yaratadi  va  samarali  tijorat  aloqalarini  davom  et-
tirish uchun asos yaratadi. 
Xizmatlar  tovarlarni  sotib  olishdan  oldin  ham,  keyin  ham 
ko‘rsatilishi  mumkin.  Tovarlarni  sotib  olgandan  so‘ng,  ishlab 
chiqaruvchi  yoki  sotgan  kompaniya  sotishdan  keyingi  xizmatni 
amalga  oshiradi  -  yetkazib  berish,  o‘rnatish,  monitoring,  texnik 
yordam va hk. 
Xizmat  ko‘rsatish  va  mijozlarni  qo‘llab-quvvatlash  Internet 
yordamida quyidagi toifalarda kengaytirilishi mumkin: 

 qo‘shimcha  ommaviy  axborot  -  firmalar  iste’molchilar 
uchun  katta  miqdordagi  ma’lumotlarni  Internetga  joylashtira 
oladilar.  Bu,  ayniqsa,  kompyuter  texnologiyalari  kabi  yuqori 
texnologiyali mahsulotlar uchun to‘g‘ri keladi. Agar server yaxshi 
ishlab  chiqilgan  va  qidiruv  funksiyalariga  ega  bo‘lsa,  iste’mol-
chilar kerakli ma’lumotlarni osongina topishlari mumkin. 

 "tez-tez  so‘raladigan  savollar"  –  bunday  ma’lumotlarni 
taqdim etish nafaqat mavjud, balki potentsial iste’molchilar uchun 
ham,  ushbu  kompaniyada  xarid  qilish  zarurligiga  ishontirish 
uchun muhimdir; 

 Qayta  aloqa  qo‘shimcha  mexanizmi  –  Internet  iste’mol-
chilar  bilan  samarali  muloqotlarni tashkil  qilish uchun ishlatilishi 
mumkin,  bu  ularning  kompaniyalar  bilan  o‘zaro  munosabatlari 
imkoniyatlarini  sezilarli  darajada  kengaytiradi.  Sotuvchilarni 
mijozlarning talablariga mos ravishda qo‘llab-quvvatlashlari katta 
ahamiyatga ega. Fikr-mulohazani tashkil qilish vositalari elektron 
pochta,  konferensiyalar  va  kompaniyaning  veb-saytida  to‘ldirish 
uchun shakllar bo‘lishi mumkin.