O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi r. Mavlonova, O. To‘rayeva

Aqliy mashqlarga imkoniyat berish. O‘quvchilarga yechimini

topish uchun mashqlar beriladi. Shunda ular o‘zlarini boshqa-

charoq his etadilar. Bunday hollarda ular o‘zlarini yo‘qotishga yo‘l

qo‘ymasliklari kerak.

Òasavvur faolligini qo‘llab-quvvatlash bu ijodiy o‘ylashning

asosidir. Buning uchun tasavvurni, xayolni bir joyga qo‘yish,

ularni nazorat qilish lozim. Shundan so‘ng hammasi mulohaza

qilib ko‘riladi.

O‘zlashtirishni rivojlantirish uchun sezgini, o‘zlashtirishni

kengaytirish va to‘ldirish vositalari kuchaytiriladi.

O‘quvchilarga ularning ijodiy faoliyatida yangi o‘zlashtiriladigan

narsaning ma’nosi va umumiy yo‘nalishini anglashga, o‘z

imkoniyatlarini bilishga yordam beriladi. Shunday qilinmasa, ijodiy

faoliyatini kuchaytiradigan mashqlarga o‘yin deb qaraladi.

Yuqorida bayon qilingan maslahatlar erkin muloqotda, fikr

almashuvda, ijodiy bahslashuvda, eksperimental ish jarayonida

amalga oshirilishi mumkin.

Shunday tadqiqiy oriyentatsiya o‘quv jarayoniga pedagogik

yondashuvni yosh o‘qituvchilarda yangi tajriba, kasbiy tadqiqiy

faoliyat bilan qurollanishini, rolli va o‘xshatish modellashlarni

o‘zlashtirish imkonini yaratadi.

Bolalar tomonidan ma’lumotlarni mazmunan o‘zlashtirilishi

bilan bog‘liq bo‘lgan ish shakllarini ko‘rib chiqamiz. Òa’lim

modellari orasida biz muammolarning yechimini topish uchun

ijodiy izlanishni tashkillashtirishni, bahslashuv va didaktik

o‘yinlarni tanladik. Ko‘rsatib o‘tilgan modellar orasida biz didaktik

va rolli o‘quv o‘yinlariga alohida e’tibor qaratdik.

Topshiriqlar

1. O‘qituvchi shaxsiga qo‘yiladigan kasbiy talablar haqida gapirib bering.

2. Psixologiyada mavjud bo‘lgan psixologik to‘siq tushunchasi

(xohlamaslik, qo‘rquv, ishonchsizlik) mazmunini ochib bering

va misollar keltiring.

3. Psixologik to‘siqlarning parametrlarini tavsiflab bering.

4. Ijodiy to‘siqlarni izohlab bering.

5. Ijtimoiy to‘siqlarni shakllantiruvchi operatsiyalarni yoritib bering.

6. O‘qituvchilarning yangiliklarga bo‘lgan intilishlariga to‘sqinlik

qiluvchi sabablarni ayting.

7. Pedagogik praktikada o‘qituvchilarni yengillashtirilgan ta’lim-tarbiya

bo‘yicha sinash.

---

48