O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti kasb ta’limi metodikasi kafedrasi

Tikuv mashinalari ishidagi nuqsonlar 
Tikuv mashinalarida ko‘pgina sabablarga ko‘ra nuqsonlar vujudga kelishi mumkin: 
mexanizmlarning, ish organlarining o‘zaro ta‘siri buzilishi, detallarning yeyilishi, detallar 
yuzasi tozaligining o‘zgarishi va hokazo. Tikuv mashinalarining asosiy nusonlariga 
baxya qatorning sifat i past ligi, ip tash lab tikilishi, ip uzilishi, materialiing qiyin 
surilishi, igna sinishi kiradi. 
Baxya qatorning sifati pastligi.
Baxyaqator bo‘sh (iplari yaxshi tortilmagan) 
bo‘lsa, tarang yoki kir bo‘lsa, shuningdek agar iplar «gazlamalar ustida chalishsa» 
yoki «gazlamalar tagida chalishsa» bunday baxyaqatorlar past sifatli hisoblanadi. 
Baxyaqator bo‘sh bo‘lganda iplar tikilayotgan materiallar orasida chalishadi, lekii 
materiallar bir-biridan qochib turadi. Bu kamchilikni yo‘qotish uchun ostki va ustki ipni 
taranglash kerak. 
Baxyaqatorning ortiqcha tarangligi iplarning haddan tashqari tarangligidan kelib 
chiqadi. Bunday baxyaqator tikilgan materiallarning baxyaqator chizig‘i bo‘ylab 
tortilsa, baxyaqator iplari osongina uzilib ketadi. Bunday kamchilikni tashqi 
ko‘rinishidan aniqlasa bo‘ladi, bunda chok baxyaqator ko‘ndalangiga terilib qoladi. 
Buni ustki va ostki ip tarangligini bo‘shatib bartaraf etiladi.
Agar ustki ip ostki ipni tortib ketib, ular materiallar ning ustida chalishayotgan 
bo‘lsa, bunda baxyaqator materiallar «ustida chalishgan» bo‘ladi. Bu kamchilikni 
yo‘qotish uchun iplar tarangligini ustki ipdan boshlab rostlash kerak. 

---

57 
Agar ostki ip ustki ipni tortib ketib, ular materiallar tagida chalishsa, bunda 
baxyaqator materiallar «tagida chalishgan» bo‘ladi. Bu kamchilikni yo‘qotishda iplar 
tarangligini ostki ipdan boshlab o‘zgartirish kerak. 
Kir baxyaqator mashinaga yomon qarab turilganligi oqiba tida kelpb chiqadi va 
oqish materiallarni tikishda ayniqsa sezilarli bo‘ladi.