Oʻzbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy davlat

3-Amaliy mashg‘ulot.. Markaziy mikroprotsessor va uning turlari. Unga profilaktik xizmat ko‘rsatish. Xotira va uning turlari. Kesh xotira, xotira ierarxiyasi.

Amaliy mashg‘ulot mavzusining maqsadi: Talabalarda mikroproessorlar, ularning yartilish tarixi, guruhi va hususiyatlari, tuzilshi bo‘yicha amaliy bilim, ko‘nikma va malakalarini rivojlantirishdan iborat.


NAZARIY MA’LUMOTLAR:
Mikroprotsessorlarning yaratilish tarixi.
Mikroprotsessorlar guruhi va har birining o‘ziga xos xususiyatlari.
Kompyuterning eng asosiy qurulmasi bu mikroprotsessor hisoblanadi. U uncha katta bo‘lmagan hajmda, kremniy yoki germaniy kristalida joylashtirilgan 10 milliondan ortiq tranzistorlar majmuasi bo‘lib barcha turdagi axborotni qayta ishlovchi qurilma hisoblanadi. Mikroprotsessor bir sekund ichida bir necha million amallarni bajarish imkoniyatiga ega.
Shaxsiy kompyuterlarda INTEL firmasining mikroprotses-sorlari yoki shunga o‘xshash turdosh firmalarda ishlab chiqarilgan mikroprotsessorlardan foydalaniladi.
Mikroprotsessor xotira elementlari, registr, arifmetik - mantiqiy qurilma, boshqaruv qurilmasi va boshqa qurilmalardan iborat.
Xotira – ma’lumotlarni tezkor xotiradan o‘qish va bajarishga hozirlash uchun ikkita 1-darajali va 2-darajali kesh xotiradan foydalaniladi.
Registr - bajariladigan buyruqlarni vaqtinchalik xotirada saqlash, tezkor xotira adreslari va ma’lumotlarni qayta ishlash uchun ishlatiladi.
Arifmetik - mantiqiy qurilma ko‘p vazifali summator va ikkita yordamchi registrdan tashkil topgan bo‘lib axborotlarni qayta ishlaydi.
Boshqaruv qurilma - mikroprotsessor ishlashi va shina orqali boshqa qurilmalar bilan aloqa o‘rnatish uchun singnal ishlab chiqaradi.
Mikroprotsessorning arxitekturasini uning so‘z razryadi va mikroprotsessorning ichki axborot shinalarinianiqlaydi. Dastlabki mikprotsessorlar 4 razryadli arxitekturaga ega bo‘lib, PEMPda 8 razryadli mikroprotsessor qo‘llangan, hozirda esa arxitekturasi 16, 32, 64, 128 razryadli mikroprotsessorlar qo‘llanmoqda. 4 va 8 razryadli mikroprotsessorlarda komandalarni bajarish tartibi ketma-ket bo‘lib, unda bir operatsiya tugagandan so‘ng undan keyingi operatsiyani bajarish boshlanadi. Ayrim 16 razryadli arxitekturaga ega mikroprotsessorlarda komandalarni bajarish paralel usulda amalga oshiriladi. U bir vaqtning o‘zida bir operatsiyani bajarish davomida keyingi operatsiyani qayta ishlab xotirada saqlash xususiyatiga ega.