O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi muqimiy nomidagi qo’qon davlat pedagogika instituti

Uchinchi tamoyil. Jamiyat hayotining barcha soxlarida qonunning ustuvorligi. Demokratik yo’l bilan kabul qilingan Konstitutsiya va qonunlarni hech istisnosiz hamma hurmat qilishi va ularga oo’ishmay rioya etishi lozim.

Birinchidan, mazkur tamoyil turli mulk shakllarining teng huquqiy asosda rivojlanishini ta’minlaydi. Mulkchilik shakllari va xo’jalik yurituvchi sub’ektlar o’rtasidagi munosabatlar, raqobat kat’iy huquqiy me’yorlar yordamida tartibga solinadi. Iqtisodiyotni boshqarishda o’zboshimchalik va sub’ektivizmga, turli iqtisodiy zo’ravonliklarga yo’l qo’ymaslik uchun zarur huquqiy shart-sharoit vujudga keladi. Ikkinchidan, demokratiya rivojlanadi, aholining siyosiy madaniyati va faolligi oshadi. Fikrlar xilma-xilligi va qarashlar rang-barangligi rivoji, mafkuraviy plyuralizm qaror topishi uchun huquqiy kafolat paydo bo’ladi. Inson huquqlari ta’minlanadi. Noqonuniy imtiyozlarga yoki aksincha, kamsitilishlarga chek qo’yiladi. Uchinchidan, alohida shaxsning, barcha ijtimoiy guruh va qatlamlarning manfaatlari to’liqroq hisobga olinadi va ularning yaratuvchilik imkoniyatlari, ijodiy salohiyati samaraliroq ruyobga chiqadi. Jamoat tashkilotlarining o’rni va ahamiyati yil sayin ortib boradi. Fuqarolik jamiyati shakllanadi. Demak, qonunning ustuvorligi tamoyili, keng ma’noda, O’zbekistonda ijtimoiy taraqqiyotga, jamiyat yangilanishiga, inson shaxsining yuksalishiga xizmat qiladi.

O’zbek modelining mazkur tamoyili o’zidan avvalgi tamoyil bilan chambarchas bog’liq. Zero, davlat bosh islohotchi sifatida ijtimoiy barqarorlik, qonuniylik va huquq-tartibotning asosiy kafili bo’ladi. Ushbu tamoyil jamiyat hayotida birdaniga to’liq qaror topib qolmaydi. U nisbatan uzoq muddat talab qiladigan, bosqichma-bosqich va doimiy rivojlanib boradigan jarayon. Uning to’liq qaror topishi uchun o’zaro mushtarak bo’lgan quyidagi uch omil muhim ahamiyat kasb etadi:

1. 
   jamiyatning, ijtimoiy hayotning barcha jabhalarini qamrab oladigan puxta va zaruratga qarab o’zgaruvchi qonunlar majmuasining vujudga kelishi va doimiy takomillashib borishi;
   
2. 
   jamiyat a’zolarining huquqiy savodxonligi darajasi va qonunga itoatgo’yligining yuksak bo’lishi;
   
3. 
   mavjud qonunlarni hayotga tatbiь etishning zarur iqtisodiy shart-sharoiti, siyosiy-ma’muriy va ijtimoiy mexanizmini yaratish.