O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi buxoro muhandislik-texnologiya instituti

1.2. Loyihalash bosqichlari 
 
Qurilish va ishlab chiqarishni tashqil etish, ishlatish va ta`mirlash ishlari turli-
tuman  texnik  hujjatlar  bilan  bog‘liqdir.  YAngi  sistemani  yaryatishda  birinchi 
navbatda loyiha va konstrutorlik hujjatlaridan foydalaniladi. 
Texnologik ob`ektning murakkabligiga qarab loyiha ma`lum qismlardan iborat 
bo`ladi.  Loyihada  texnik  -  iqtisodiy,  texnologik,  qurilish,  santexnik,  elektr, 
avtomatlashtirish  kabi  qismlar  bo`lishi  mumkin.  Avtomatlashtirish  loyihaning  bir 
qismi  bo`lib,  texnologik  jarayonlar  parametrlarini  nazorat  qilish  va  rostlash  hamda 
boshqarish  qismi  shu  sohaga  ixtisoslashtirilgan  muassasa  yoki  loyihalash 
tashqilotining  avtomatlashtirish  bo`limi  amalga  oshirishi  mumkin.  Bu  loyiha 
texnologik  jarayonlarning  muqobil  ishlashini  va  jihozlar  ishidagi  havfsizlikni 

---

ta`minlovchi  nazorat  -  o`lchov  asboblarini,  rostlagichlar,  avtomatika  va  signallash 
qurilmalarini,  loyihalashtirilayotgan  ob`ektlarda  ishlatiladigan  texnikaviy  hujjatlarni 
qamrab oladi. 
Loyihalash  uchun  loyihaning  texnik  qismini  tuzuvchi  tashqilot  yoki 
buyuyrtmachi bergan topshiriq asos bo`lib hizmat qiladi. 
Loyihalashning texnik topshiriqlariga quyidagilar kiradi: 

 
Loyihalashtirilayotgan  texnologik  ob`ktning  tarkibi,  jarayonning 
qisqacha bayoni

 

 
qurilma, jihoz va uskunalarning harakteristikasi

 

 
atrof-muhitning harakteristikasi

 

 
nazorat va rostlanadigan parametrlarning qiymatlari

 

 
nazorat  va  rostlashda  ruxsat  etilgan  hatolar  va  asboblarning  funktsional 
belgilari (ko`rsatish, qayd etish, integrallash, signallash va shu kabilar). 
 
Avtomatlashtirish  sistemalarini  loyihalash  bosqichida  texnologik  ob`ektlar 
mufassal tahlil etilishi kerak. Bunda jarayonni tasniflovchi kattaliklar aniqlanib, ular 
orasida o`zaro bog‘lanishlar topiladi. 
SNiP  1.02.01-85  talablariga  asosan  avtomatlashtirish  sistemalarini  loyihalash 
ikki bosqichda (loyiha va ishchi hujjatlari) yoki bir bosqichda (ishchi loyiha) amalga 
oshiriladi.